M.SAİD YALÇIN-MALATYA
Gıda Yüksek Mühendisi Emine Tanrıkulu, Bazı Ülkelerde yasaklı olan renklendirici ponso 4R’yi Türkiye gönül rahatlığıyla kullanıyor dedi.
Aman Dikkat edelim!! Bazı raporlara göre, E124’ün daha doğrusu sodyum tuzlarının eklenmesi sinir sisteminin heyecanına, çocuklarda hiperaktivite bozukluğuna sebebiyet verebilir diyen Gıda Yüksek Mühendisi Emine Tanrıkulu konu hakkında açıklamalarda bulundu. Tanrıkulu;
PONSO 4R NEDİR? NASIL ÜRETİLİR ?
Gıda katkı maddesi E124 yapay bir boyadır. Diğer adı Ponceau 4R’dir. Madde parlak mor bir renk ile karakterizedir. Pek çok besini parlatmak için kullanılır. Mükemmel cezbedici bir rengi var. Isıl işlemlerde kaybolmuş rengin geri getirilmesi en önemli kullanım aşamalarından biridir.. Bu gıda katkı maddesi yapay kökenli bir boyadır, parlak kırmızı bir tonu vardır. Bir gıda katkı maddesi olan sodyum tuzu, aromatik hidrokarbonlardan laboratuvar koşullarında üretilmektedir.
Gıda endüstrisinin yanı sıra tekstil, deterjan, kozmetik ve farmasötik ürünlerin üretiminde de kullanılmaktadır.
HANGİ GIDA ÜRÜNLERİNDE KULLANILABİLİR??
• Et ürünleri – Salam, pastırma ve sosisler;
• Balık ürünleri – tuzlanmış ve tütsülenmiş balıklarda;
• Bazı unlu mamuller;
• Dondurma;
• Dekler, bisküviler, tatlılar, jöle, cheesecake, meyveli turta dolguları;
• Reçeller, konserveler;
• İçecekler.
• Çorba gibi ürünlerin renklendirme işleminde aynı zamanda raf ömrünü uzatmak için kullanılmaktadır. Restoranlardaki hazır yiyeceklere kadar girmiş durumda. Sadece kullanan kişilerin kullandığından haberi yok
PEKİ SAĞLIĞA ZARARLARI NELERDİR??
Ponzo 4R kırmızı renkli birçok gıdada kullanılır ve uygun miktarda kullanılmadığında ciddi sorunlara yol açabilecek bir katkı maddesidir. Yani toksokolojinin mottosu olan “Zehri zehir yapan dozdur” ifadesini örnek vermek çok yerinde bir kullanım olacaktır. Katkı maddesi resmi olarak birçok ülkede kanserojen olarak kabul edilmektedir, özellikle hassas kişilerde ve küçük çocuklarda alerjiye neden olabilir. Astımlı belirtiler, ciltte kızarıklıklar, anafilaktik şok gibi etkileri olabilir.
Bu katkı maddesinin bazı ülkelerde kullanılması yasaktır. Örneğin, ABD, Kanada, Norveç ve Finlandiya’da E124 katkı maddesini kullanmayı bırakmayı gerekli gördüler. Hayvanlarda yapılan bir dizi laboratuvar çalışması, takviye ile tümör oluşumu arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu göstermiştir. 2009 yılında, Avrupa Gıda Güvenliği Ajansı, diyet takviyesinin izin verilen günlük alımının vücut ağırlığının kg’ı başına 4 mg’dan 0.7 mg’a düşürülmesini şiddetle tavsiye etti. Dünya Sağlık Örgütü uzmanlarına göre kanserojenler, kimyasal ve fiziksel özellikleriyle insan organlarında ve dokularında geri dönüşü olmayan süreçlerin gelişmesine neden olabilen maddelerdir. Yavaş yavaş hücrelerde biriken genetik aparatı değiştirebilirler. Rusya’da, ilaç endüstrisinde ilaç ve vitamin komplekslerinin üretimi için E124’ün kullanılması yasama düzeyinde yasaklanmıştır.
Türk Gıda Kodeksin Göre, Bu renklendiriciyi içeren gıdaların etiketlerinde “ Ponzo 4R veya E124 şeklinde belirtilerek’: çocukların aktivite ve dikkatleri üzerine olumsuz etkileri bulunabilir.” İfadesi zorunlu olarak yer almalıdır.
Ülkemizde GKM’ne yönelik çıkartılan yasal düzenlemeye göre bazı geleneksel ürünlerde renklendiricilerin kullanımı yasaklanmıştır. Bu ürünler: fermente sucuk, ısıl işlem görmüş sucuk, pastırma (yenilebilir dış kaplamaları hariç), döner-kanatlı döner, köfte, pekmez, çiğ köfte, mezeler (haydari, arnavut ciğeri, fava, şakşuka, humus vb.), pide ve bazlamadır. Bu renklendiriciler: sunset yellow (E110), kinolin sarısı (E104), karmosin (E122), allura red (E129), tart-razin (E102) ve ponzo 4R (E124)’dir.
Bu yasaklara ne kadar uyuluyor? Denetimleri ne sıklıkla yapılıyor? o kısmı muamma.
Gıda terörünün yaşanmadığı, Gıda Mühendislerinin değerinin anlaşıldığı güzel günlere özlemle.
Kaynaklar:
https://lifestyle-tr.cosmetius.com/zdorove/ponso-4r-e124-chto-eto-takoe-opasen-ili-net-gde-primenyaetsya.html
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Türk Gıda Kodek-si Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarihi: 30.06.2013, Sayı: 28693. (Birlik Haber Ajansı-BHA)
