Aydın’ın Germencik ilçesi Mursallı Mahallesi’nde bulunan, 1857 yılında yapıldığı bilinen tarihi baş yapıt Başmelek Kilisesi’nin turizme kazandırılması için bölge halkı tarafından restore edilmesi bekleniyor.
Başmelek Kilisesi’nin tarihini anlatan Özer, “Taxiarchis Kilisesi, Türkçesi Başmelek Kilisesi 1857 yılında Rumlar tarafından yapılmıştır. Ama daha önce burada bir kilise varmış zaten. Tarihin 1857 yılı olduğuna dair bir belge yok elimizde. Ben bu köyden giden Rumların yaşadığı Türkçe adıyla Eriboss’a gittim. Orada da bir buradan gidenlerin yaşadığı bir köy var. O köyün adı da Yeni Mursalli. O köyün adı 1954’ten sonra değişti. Köyün adı Taxiarchis oldu. Yani köyün adı bu kilisenin adını taşıyor. Buradan göç eden insanlarla tanıştım orada. Ve orada Samatia adında bir kadın vardı. Onun verdiği tarih 1857 olduğu için ben ona dayanarak söylüyorum. Bu kilise yapıldığında ilk başta okul olarak kullanıldı. Daha sonra camii, sinema salonu, düğün salonu olarak kullanıldı. Daha sonra maalesef şurada gördüğünüz gibi incir mağazası oldu. Daha sonra koruma altına alındı“ ifadelerine yer verdi.
“KİLİSEDE BULUNAN YILAN BAŞI RESİMLERİNİ ÇALMIŞLAR“
Kilisenin orijinal objelerinin hırsızlar tarafından çalındığından bahseden Özer, “Burası bir Ortodoks kilisesi. Hristiyanlığın Protestanlar, Katolikler ve Ortodokslar olmak üzere 3 tane mezhebi var. Kiliselerde kutsal resimlerde görürsünüz. Maalesef biz bunların üzerini kireç yaptık. Orijinal boyaları mavidir fakat gözükmüyor. Aynı zamanda Anastasia adında bir papaz yatıyor. Anastasia 37 yaşında ölmüş. Ortodoks mezhebine göre papazlar evlenmez yani evlenmeleri yasaktır. Ama Anastasia’nın gayri resmi bir evliliği olmuş ve cezalandırılmak için öldürülmüş. Daha sonra aziz ilan edilmiş. Aziz ilan edilince de buraya defnedilmiş. Normalde aziz olmayanlar kilisenin avlusuna, aziz olanlar da kilisenin içine gömülür. Bütün Ortodoks kiliselerinde yılan başı resimleri vardır. Kilisenin üstlerinde de vardı fakat söküp almışlar yani çalmışlar. Bütün Ortodoks kiliselerinde yıldız resmi de görürsünüz. Bu da orijinaldir“ diye konuştu.
“KİLİSENİN ACİLEN RESTORE EDİLMESİ GEREKİYOR“
Başmelek Kilisesi’nin restore edilmediği için yıkılacağının altını çizen Özer, “Kilisenin tapusu şu anda Hazine Genel Müdürlüğü ait. Restore edilmesi için çok çabamız oldu. Maalesef hiçbir sonuç alamadık. Yerel yönetimlerin çabası yetmiyor. Özellikle valiliğin, kaymakamlığın bu konuda ilgili davranması gerekiyor. 3 tane Avrupa Birliği projesi hazırladık ama maalesef hiçbiri geçmedi. Kilisenin acilen restore edilmesi gerekiyor yoksa yıkılacak. Gördüğünüz gibi duvarlar çatlak vaziyette“ açıklamalarında bulundu.
“AMACIMIZ BURAYI MÜBADELE MÜZESİNE DÖNÜŞTÜRMEK“
Özer, Başmelek Kilisesi’nin yeniden kazandırılmasının mahalle halkına ek gelir sağlayarak, bölge turzimine büyük katkısı olacağını şu sözlerle aktardı;
“Burası restore edilirse bizim amacımız ve isteğimiz bu kiliseyi mübadele müzesine dönüştürmek. Türkiye’de bildiğiniz gibi dört tane mübadele müzesi var. Bir tanesi İstanbul Çatalca’da, bir tanesi Samsun Havza’da, bir tanesi Bursa Nilüfer’de, bir tanesi de İzmir Buca’dadır. Umarım burası beşinci olacak. Eğer olursa biz burayı doldururuz. Yani bizim köyümüzde, mahallemizde artık burayı dolduracak doneler var. Burayı eski resimler, eski mektuplar, eski sandıklar, eski tencerelerle doldururuz. Bu kilise restore edilirse turist. Ve yerel üretimimiz olan böreklerimiz, yemeklerimizi de tanıtma şansı buluruz. Köylümüze, insanımıza ek bir gelir, kazanç olur.“
“UMARIM DEVLET BÜYÜKLERİMİZ SESİMİZİ DUYAR“
Mursallı’nın Türkiye’de Yunanca bilen 3 köyden biri olduğunu vurgulayarak, “Umarım devlet büyüklerimiz sesimizi duyar. Buranın bir an önce restore edilmesi gerekiyor. Yoksa her taraf çatlamış vaziyette, yıkılacak. Muhtarımız da bu konuda çabayı gösteriyor ama o da yerel yönetim de yetmiyor. Devlet yetkililerinin mutlaka el atması gerekiyor, kaymakamlık bile yetmiyor. Türkiye’de mübadil olan ve Yunanca bilen üç tane köy vardır. Birisi Mursallı, bir tanesi Bursa Başköy, bir tanesi de Niğde Yeşilburç. Yeşilburç Köyü’ne giderseniz ki gitmenizi tavsiye ederim. Orada bir mahalle köyüdür. Valiliğin çabasıyla orada restore edilmeyen kilise, ev kalmadı. O köy baştan yaratıldı burada hiçbir şey yok“ şeklinde konuştu.
