Röportaj: Nebahat Uzun
2014 yılından beri Hamburg’un Tonndorf semtindeki muayenehanesinde hasta kabul eden ev doktoru Nuray Can, hastalarına daha yakın olabilmek için Eylül 2022 tarihinde açılış yaptığı Jenfeld’teki yeni muayenehanesine alıştı. Sağlığı etkileyen en önemli şeyin beslenme olduğuna dikkat çekerek endüstriyel gıdalardan uzak durulmasını tavsiye eden Doktor Can’la okurlarımız için sohbet ettik:
-Öncelikle yeni mekânınız hayırlı-uğurlu olsun. Neden muayenehanenizi Jenfeld’e taşıdınız?
Doktor Nuray Can: Uzun zamandan beri Jenfeld’te oturuyorum ve burada Türkçe konuşan ev doktorunun eksikliğinin farkındaydım. Hastalarımın çoğu da Jenfeld’ten geldikleri için muayenehanemi burada açarak onlara daha yakın olmak istedim. Önümüzdeki aylarda doktor kadromuzu ve hizmet alanımızı daha da genişleteceğiz.
-Ev doktorunun hizmetleri konusunda biraz bilgi alabilir miyiz?
Doktor Nuray Can: Hasta olsun-olmasın, her insanın bir ev doktoru olması şart. Ev doktorları, her türlü şikâyetiniz için ilk başvuracağınız adres. O sizi, ihtiyacınız doğrultusunda gerekli uzman doktorlara yönlendirecektir. Bu şekilde hem gereksiz muayenelerden kaçınmış hem de herhangi olası bir hastalığın erken teşhisini de sağlamış olursunuz. Burada laboratuvar muayenelerinden kanser erken teşhis muayenelerine, aşı ve check-up’tan uzun süreli tansiyon-EKG ölçümlerine, ultrasona kadar birçok hizmeti verebiliyoruz.
-Hastalıkların erken teşhisinin önemine biraz değinebilir misiniz?
Doktor Nuray Can: Hastalıklarda erken teşhis kesinlikle hayati önem taşıyor. Bir hastalık ne kadar erken teşhis edilirse o hastalığı yenme şansı da o derece yüksek olur. Bu nedenle düzenli erken teşhis muayeneleri önemli. Mesela kadınlarda rahim ağzı, meme kanseri kontrolleri, genç kızlarda rahim ağzı aşısı, erkeklerde 45 yaşından sonra düzenli prostat muayenesi mutlaka yapılması gereken muayenelerin başında geliyor.
-Bir de bazı insanların ilaçları yanlış kullanmaları konusu var. Mesela bir ağrı kesiciyi, bir uyku ilacını veya bir mide koruyucuyu kişiler sadece arkadaşlarının tavsiyesi üzerine kullanıyor. Bu sizce ne kadar doğru?
Doktor Nuray Can: Maalesef bizim toplumuzda böyle yanlış bir durum var. İnsanlar bazen tavsiye üzerine bazı ilaçları kullanarak veya ilaçları gerektiğinden uzun zaman kullanarak bedenine zarar verebiliyor. Her ilacın bir etkisi vardır ve bazen iki ilacın birlikte kullanılmaması bile gerekebiliyor. Bu noktada hastaların doğru bilgilendirilmesi açıcından ev doktoru önemli. Doktorunuzun tavsiye ettiği ilaçları, sadece gerektiği kadar kullanın. Eş-dost tavsiyesiyle ilaç kullanmayın. Başkasına iyi gelen size zararlar verebilir.
-Mide koruyucu ilaçlara ne diyorsunuz?
Doktor Nuray Can: Mide koruyucuları uzun süre kullananlar var ve bunun ne kadar zararlı olabileceğini bilmiyorlar. Mide koruyucular öyle sandığınız kadar masum değil. Mide koruyucu, mide asidinizi yok ederek B12 vitaminin emilimini engeller. Zira B12 vitamininin emilimi için mide asidi gereklidir. Gereksiz mide koruyucu kullanımı B12 eksikliğine neden olabilir. Ayrıca mide asidi, yenilen şeylerin hazmedilmesinde önemli. Gereksiz mide koruyucu kullanımı kabızlık ve asabiyete neden olabilir. O nedenle bu tür ilaçların sadece doktor kontrolünde ve gerektiği kadar kullanılması gerekir.
-B12 vitamini vücudumuz için ne kadar önemli?
Doktor Nuray Can: B12 vitamini, beynin ve sinir sisteminin normal işlevini sürdürmesi için önemlidir. Ayrıca alyuvarların oluşumunda önemli rol oynar. Belirgin bir B12 vitamini eksikliği olan hastalar genellikle yorgunluk, halsizlik ve genel bitkinlik gibi semptomlardan mustariptir. Eksiklik tespit edilmezse hematolojik (anemi/ kansızlık) etkilerin yanı sıra uzun süreli nörolojik ve psikiyatrik belirtiler oluşabiliyor. Normalden biraz daha düşük seviyelerde bile depresyon, akıl karışıklığı, hafıza problemleri gibi eksiklik semptomlarını tetikleyebilir.
-Beslenmenin sağlığımıza etkilerinden biraz bahseder misiniz?
Doktor Nuray Can: Sağlığı etkileyen en önemli şeylerin başında beslenme geliyor. Vücudumuzdaki hastalıkların çoğu, yanlış beslenmenin eseridir. Bu nedenle beslenmemize dikkat etmek önemli. Endüstriyel gıdalardan kesinlikle uzak durun zira onlar, vücudunuzda iltihap değerlerinin artmasına da neden olur. Ağaçtan ne düşerse, topraktan ne çıkarsa yiyin ama ölçüyü kaçırmadan yiyin. Mesela meyve sağlıklı olsa da fazla tüketildiği zaman kan şekerinizi yükseltebiliyor. (Birlik Haber Ajansı-BHA)
Dr. Can: Masum sandığınız mide koruyuculara dikkat!
