Tokat Veteriner Hekimler Oda Başkanı Seyit Sami Karyağdı, “Sütün, etin para etmediği bir ortamda Damızlık hayvanın para etmesi mümkün değildir. 2022 yılı sonuna kadar süt tozu ihracatının yasaklanma kararının, ülkemiz süt üretimi üzerinde olumsuz etkileri olacağı açıktır.” dedi.
Tokat Veteriner Hekimler Oda Başkanı Seyit Sami Karyağdı, yazılı bir basın açıklaması yaptı. Başkan Karyağdı, çiftçinin sorunlarının yeterince anlaşılmadığı, ürettiği ürünlerden para kazanmasının gözetilmediği bir ortamda hayvancılığın sürdürülebilir olması, üreticilerin hayvancılığı devam ettirmesi, kazanamadıkları-sürekli zarar ile günü, ayı hatta yılı kapattıkları bir ortamda bu sektörde kalmalarının mümkün olmadığını söyledi.
Karyağdı açıklamasında şu ifadeler yer verdi;
“Sütün, etin para etmediği bir ortamda Damızlık hayvanın para etmesi mümkün değildir. Para kazanamayan bir sektörün batması ise kaçınılmaz bir sonuçtur. Seneye et süt hayvan üretilmeyen bir ortamda hayvansal protein ihtiyacımızı ne ile karşılayacağız. Boş ahırlar hangi gıdamızı üretecek merakla beklemekteyiz. Süt tozu ihracatı ile bir miktar fiyatlamanın artmasına, pazar çeşitliliğinin sağlanmasına fayda sağlanırken ve mevsimsel nedenlerle üretimin azalması ile birlikte fiyat artışına neden olacakken ihracatın durdurulması ve USK nın çiğ süt fiyatını sabit tutması ile hayvancılığı batma noktasına taşımak hangi vicdana sığar anlayabilmiş değiliz.
Yine sene başında fiyatlama yapan küçükbaş hayvancılıkta ihracatın yaz başında durdurulması da fiyatlama yapan küçükbaş hayvan rakamlarına zarar vermiş ve yetiştiricisini üzmüştür. Üreticisini üretmekten küstüren bu kararlar ile hayvancılık ne kadar ileri gidebilir merak içerisindeyiz.
Türkiye 2019 yılında 40,6 Bin ton, 2020 yılında 17,7 Bin ton, 2021 yılında 62,1 Bin ton, 2022 yılının ilk 7 ayında 39,7 Bin ton süt tozu ihracatı yapmıştır.
Genel kabul, 8-10 kg sütten 1 kg süt tozu üretildiği şeklindedir. Buradan hareketle, 2022 yılının ilk yedi ayında 350 bin tondan fazla süt işlenerek, süt tozu olarak ihraç edilmiştir.
TÜİK verilerine göre 2019 yılında 2,02 Dolar olan 1 kg süt tozunun ihracat değeri, 2022 yılının ilk 7 ayı için 3,61 Dolar/kg’a çıkmıştır. 2019 yılında 1 Dolar 5,60-5,70 TL iken, bugün için 18,20 TL’dir. Süt tozu ihracat değerinin TL olarak 6 kat arttığı önemli bir üründür.
İhracat devamlılık arz eden bir iş olup, ihracatçılar bağlantılarını yapmışlar, süt tozunu yurtdışına satmaktadırlar. Bu yasaklama ile yasak kalktıktan sonra tekrar pazar aramaya başlayacaklardır. Yani yasak kalktığı gün ihracat başlamayacaktır. İhracatçı ürününü yurtiçi piyasada satacaktır. Ancak üreticiden alınan süt miktarı ve değeri düşecek, halen düşük olduğu tartışılan bize göre de ucuz olan referans fiyatı dahi piyasada oluşamayacaktır.
Sanayici ve ihracatçı için önemli bir gelir kaynağı olan süt tozu ihracatı, süt üreticisi için de özellikle yem fiyatlarından dolayı sıkıntıda oldukları şu günlerde bir can simidi gibi değerlendirilmelidir.
Hal böyle iken, 2022 yılı sonuna kadar süt tozu ihracatının yasaklanma kararının, ülkemiz süt üretimi üzerinde olumsuz etkileri olacağı açıktır. Görünen amaç; yurt içinde süt ve süt ürünleri fiyatlarının yükselmesini önlemektir. Amaç doğrudur. Ancak bu uygulamanın hayvancılık sektörü için olumsuz sonuçlara sebep olacağı unutulmamalıdır.
Fiyat istikrarının sağlanabilmesi için yapılacak yegâne uygulama çiğ süt üretiminde sürdürülebilirliğin sağlanmasıdır. Sürdürülebilirlik de girdi fiyatlarının kontrol altına alınması, yem hammaddesi üretimine önem verilerek, yemin dövize bağımlılıktan çıkarılması ve 1 kg süt ile 1,5 kg yem alınabilecek süt yem paritesinin sağlanmasıdır. Aksi halde zaten düşme eğiliminde olan süt üretimi daha da düşecektir.
Gerçek olan şudur ki, süt hayvancılığı et üretiminin de lokomotifidir. Halen çiğ süt fiyatları çoğu zaman giderleri karşılayamadığı için hayvanlar kesime gönderilmektedir.
Türk Veteriner Hekimleri olarak belirtmek isteriz ki; ihracat yasağı Ülkemiz hayvancılığını daha da sıkıntıya sokacak, üreticinin üretimden çekilmesine sebep olacak, boşalan ahırlara yenileri eklenecektir. İlk bakışta sanayici ve ihracatçıyı etkileyecek gibi görülen bu yasak, aslında hayvancılığımıza ve çiftçimize zarar vereceğinden tekrar gözden geçirilerek, bir an önce kaldırılmalıdır” (Hüseyin Kömür)
