Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik konu hakkında bilgiler verdi.
Yapılan araştırmalar sonucunda boşanma kararı alan bireylerin 27 yaş ortalamasında olduğu tespit edilmiştir. Yaş ortalaması göz önünde bulundurulduğunda birçok bireyin evlilik hayatlarının çok kısa bir süresinde boşanma kararı aldığı görülmektedir. Bu durum genellikle aile içi yaşanan sorunlar ve huzursuzluk olarak gösterilmektedir. Bu durum ailenin tüm bireyleri üzerinde psikolojik olarak büyük bir etki yaratmaktadır. Tabi ki, en büyük etkiyi ise yine ailenin en küçük fertleri olan çocuklar yaşamaktadır. Hal böyle olunca birçok uzman boşanmanın çocuklar üzerindeki etkisine yönelik olarak araştırma yapmaktadır. Sizlerde bu konu hakkında araştırma yapıyorsanız, yazımızdan detaylara ulaşabilirsiniz. Bu yazımızda boşanmanın çocuklar üzerindeki etkisi nedir sorusunu cevaplandırmaya çalışacağız.
Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkisi
Boşanma süreci aile için özellikle çocuklar için zor bir süreçtir. Eşler sadece birbirleri ile ilişki kurmanın farklı yöntemlerini öğrenmekle kalmayıp, bu süreçte çocuklarına nasıl davranmaları gerektiğini de araştırması gerekir. Ebeveynler boşandığında, boşanmanın çocuklar üzerindeki etkisi farklı olabilir. Kimi çocuklar boşanmayı anlayışla ve doğal bir süreç olarak algılarken, bazı çocuklar için ebeveynin boşanma süreci zor bir durum olabilir.
Çocuklar farklılıklara kolaylıkla adapte olabilirler. Yardım alarak boşanma sürecini yumuşak bir geçişle atlatabilirler. Ebeveynleri boşanma durumundaki çocukların yaşlarındaki ve kişilik özelliklerindeki farklılıklar nedeniyle, çocuklara tek bir yaklaşım tarzı söz konusu değildir. Her çocuk için, farklı bir yönlendirici süreç yürütülmelidir.
Boşanmanın çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri, akademik performansta düşüş, sosyal aktiviteye karşı ilgi kaybı, değişime uyum zorluğu, duygusal duyarlılık, öfke ve sinirlilik, suçluluk duygusu, evlilik ve aile birimine karşı inanç kaybıdır.
1 -Akademik Performansta Düşüş
Boşanma süreci ailedeki tüm fertler için değişik ve zor bir süreçtir. Çocukların, ailenin değişen dinamiklerini anlamaya çalışma çabaları, onların dikkatlerini dağıtabilir ve kafalarını karıştırabilir. Günlük odaklarında gerçekleşen bu değişiklik, ailesi boşanan çocuklarda akademik performans düşüklüğü ile sonuçlanabilir.
2- Sosyal Aktiviteye Karşı İlgi Kaybı
Yapılan araştırmalar, çocukların boşanma sürecinde sosyal açıdan da olumsuz etkilenebildiğini göstermektedir. Ailesi boşanmakta olan çocuklar, başkalarıyla ilişki kurmakta zorlanabilir ve daha az sosyal temas kurma eğiliminde olabilir. Bazen çocuklar kendilerini güvensiz hissederler.
3- Değişime Uyum Zorluğu
Boşanma gibi durumlarda çocuklar, değişime uyum sağlamayı öğrenmek zorunda kalabilirler. Bu değişime çocuklar hemen alışamayabilirler. Yeni aile dinamikleri, yeni ev veya yaşam durumu, okullar, arkadaşlar vb gibi birçok etmen değişimde zorlanmaya neden olabilir.
4- Duygusal Duyarlılık
Boşanma, bir aile için çeşitli duyguları ön plana çıkarabilir ve bu durum çocuklar için de geçerlidir. Kaybetme, öfke, kafa karışıklığı, kaygı ve diğer pek çok duygu ile bu geçiş sürecinde karşılaşılabilir. Boşanma, çocukların kendilerini huzursuz, hassas ve sıkıntılı hissetmelerine sağlayabilir. Çocuklar duyguları ile nasıl başa çıkacaklarını öğrenebilmek için kendisini dinleyen ve yardım edebilecek birilerine ihtiyaç duyabilirler. Bu durumda bir uzmandan destek alınabilir.
5- Öfke ve Sinirlilik
Çocuklar anne ve babalarının boşanma sürecinde kendilerini bunalmış hissedebilirler ve bu duygu ile nasıl başa çıkacaklarını bilemeyebilirler. Bu nedenle bazı durumlarda, sinirlenebilir ve öfkeli tavırlar takınabilirler. Boşanma sürecindeki çocuklar anne ya da babasına, yakın çevresine, arkadaşlarına, kendisine ya da başkalarına öfkeli ve sinirli bir tavır sergileyebilir. Birçok çocuk için bu öfke birkaç hafta sonra dağılabilir, bazıları içinse daha uzun sürebilir.
6- Suçluluk Duygusu
Suçluluk duygusu, boşanmanın çocuklar üzerinde çok yaygın bir etkisidir ve başka sorunlara da yol açabilir. Suçluluk baskıyı artırır, depresyona, strese ve diğer sağlık sorunlarına yol açabilir. Çocuğa boşanma herhangi bir suçu olmadığı anlatılmalıdır. Yine de suçluluk duyuyorsa bu suçluluk duyguları ile başa çıkabilmelerini sağlayabilir.
7- Evlilik ve Aile Biriminde Karşı İnanç Kaybı
Boşanmış aile çocukları gelecekte kendileri de boşanma eğilimi gösterir mi? Sorusu boşanmış birçok çiftin aklını kurcalayan bir sorudur. Boşanmış aile çocukları büyüdüklerinde istikrarlı ilişkilere sahip olmayı ummalarına rağmen, kendi ilişkilerinde boşanma olasılıklarının daha yüksek olduğunu yapılan araştırmalar göstermiştir.
Çocuklara Boşanma Süreci Nasıl Anlatılır?
Çocuklarla boşanma konusunu konuşmak aileler için oldukça zordur. Bazı çocuklar evde ailenin yaşadığı gerilimin boşanma ile sonuçlanacağının farkına varamamış olabilirler. Boşanmayı düşünen eşler için en önemli soru, çocuklara boşanma süreci nasıl anlatılır sorusudur. Bu konuyu anlatabilmenin en doğru yolu, çocuğu ürkütmeden açık ve dürüst olarak olanların anlatılması olabilir. Ayrılık gerçekleşmeden 2-3 hafta önce konuyu gündeme getirilmeli ve yavaş yavaş çocuk sürece dahil edilmelidir.
Boşanmanın çocuklar üzerindeki etkileri biraz azaltılmak istenirse, çocuğa üzgünlük, endişe, kızgınlık gibi hislerinin normal olduğu ve zamanla geçeceği anlatılabilir.
Boşanmanın Çocuk Üzerindeki Etkisi Nedir?
Günümüzde aile denilince ilk akla gelen anne ve babalardır fakat burada unutulan en önemli nokta çocuklardır. Aile içerisinde yaşanan her türlü psikolojik ve fiziki şiddet doğrudan çocuklarımızı etkilemektedir. Bunun yanı sıra boşanmaya karar veren ailelerin de ilk olarak psikolojik olarak çocuğunu bu duruma hazırlaması gerekmektedir. Fakat hem kendinizin hem de çocuğunuzun huzurlu olmasını istiyorsanız yaşamış olduğunuz problemleri boşanma yoluna başvurmadan anlayış içerisinde iyi bir iletişim ile giderebilmeniz mümkündür.
Tüm bu hususların yanı sıra almış olduğunuz boşanma kararı neticesinde çocuğunuz da içe kapanıklık, sinir ve stres gibi psikolojik olumsuzluklar meydana gelebilmektedir. Bu durum çocuğunuzu gerek arkadaş ortamında gerekse aile içerisinde dışlanmış ya da parçalanmış gibi hissettirmektedir. Aile içindeki ilişkilerinizde zorluk yaşıyorsanız muhakkak bir aile terapistinden faydalanmanızı önermekteyiz. (Muhammet Said Yalçın)
