Günümüzde kadınlar kariyer planları ya da gelecek kaygısı gibi nedenlerle anne olma hayallerini erteleyebiliyor. Ancak bebek sahibi olma düşüncesi daha ileri tarihlere taşınırken, bir yandan da vücudun biyolojik saati ilerlemeye devam ediyor. Yıllar içinde doğurganlık kapasitesinin azalması nedeniyle yumurta dondurma işlemi hayalleri canlı tutmak için ön plana çıkıyor. Yumurta rezervi düşüklüğü tespit edilen her kadın yumurta dondurma işleminden faydalanabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Direktörü Prof. Dr. Ebru Çöğendez, yumurta dondurma işlemi hakkında bilgi verdi.
Yumurta dondurma işlemi hakkında en çok merak edilen 13 soru ve cevapları
1-Düşük yumurta rezervi nedir?
Yumurtalık rezervi, yumurta sayısı ve kalitesine bağlı olarak bir kadının iki yumurtalığında kalan üreme potansiyelini ifade eder. Azalmış yumurtalık rezervi, kalan yumurtaların sayısının düşük olması nedeniyle yumurtalıklardaki normal üreme potansiyelinin kaybıdır. Kadınlar üretecekleri tüm yumurtalarla doğmakta ve yumurta sayısı ilerleyen yaşla birlikte azalmaya başlamaktadır. Ancak bazen farklı nedenlere bağlı olarak beklenenden daha erken yumurta rezervleri azalabilmektedir. Yapılan bilimsel çalışmalara göre ortalama olarak 35 yaşından sonra yumurta rezervi düşmeye başlamaktadır. Yumurta sayısının azalması gebe kalınmayacağı anlamına gelmez. Ancak sperm ile birlikte gebeliğin yapı taşı olan yumurta sayısının az olması gebe kalmayı zorlaştırabilmektedir. Yaşanan yumurtalık rezerv düşüklüğü testlerle belirlenebilir.
2-Yumurta rezervi düşüklüğü nasıl tespit ediliyor?
Yumurta rezerv düşüklüğünün belirlenmesi için bazı testler yapılabilmektedir. İlk olarak adetin 2. ya da 3. günü bazal hormon olarak adlandırdığımız FSH ve E2 hormon düzeylerine bakılmaktadır. Bazal hormon testi ile birlikte aynı gün yumurtalıklardaki foliküller sayılmaktadır. Yapılan bu iki tetkik sonuçlarında uyumsuzluk görülürse Anti-Müllerian Hormon (AMH) testi yapılabilmektedir. 37 yaş üzeri hastalarda bu testlerden bağımsız direkt olarak AMH testi de bakabilmekteyiz.
3-Yumurta rezervi düşüklüğüne hangi yaşta bakılması gerekiyor?
Her kadınının dünyaya 1 -2 milyon yumurta hücresi ile geldiği düşünülmektedir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte periyodik olarak yumurta hücreleri azalmaktadır. Genel olarak 35 yaşından itibaren kadınların üreme kapasitesinin düşüşe geçtiğini bilinmektedir. 35 – 40 yaş arasında yumurta rezervi kaybı hızlanmakta ve son nokta menopoz olmaktadır.
4-Yumurta dondurma işlemi kimlere yapılıyor?
Yumurta dondurma işlemi yumurtalık rezervi düşük olan kişilere, kanser nedeniyle kemoterapi – radyoterapi alacak hastalara, büyük yumurtalık kisti nedeniyle ameliyat ile yumurtalığın alınma durumu olan kadınlara her yaşta yapılabilmektedir. Pratikte en çok 35-43 yaş arası kadınlara yumurta dondurma işlemi uygulanmakla beraber; daha erken yaşlarda da yumurta dondurma işlemi yapılabilmektedir.
5-Yumurta dondurma işlemi nasıl yapılır?
Yumurta toplama işleminden önce yumurtalıkları uyarmak amacıyla hormon ilaçları kullanmaktayız. Tedaviye başladıktan sonra ultrason ile yumurta gelişimi takip edilmektedir.
Ultrasonda foliküller yumurta toplama için hazır olduğunda toplama işlemi sedasyon altında yapılmaktadır.
Transvajinal ultrason eşliğinde özel bir iğne folikül içine yönlendirilir.
Özel bir emme cihazı yardımıyla yumurta folikülden çıkartılır.
Ne kadar fazla sayıda yumurta dondurulursa gelecekte gebelik elde etme şansı o kadar yüksek olacağı için mümkün olduğu kadar fazla yumurta çıkartılması hedeflenmektedir.
Döllenmemiş yumurtalar, ileride kullanılmak üzere saklanmaları için sıfırın altındaki sıcaklıklara soğutulur.
Yumurta dondurmak için yaygın olarak vitrifikasyon yöntemi kullanılmaktadır. Bu işlem sırasında buz kristallerinin oluşmasını önlemek için yüksek konsantrasyonlu maddeler kullanılır.
Toplanan yumurtalar belli numaralandırmalarla sıvı azot tanklarına konulmaktadır.
6-Bekar kadınlar yumurta dondurabilir mi?
Bekar kadınlar yumurta dondurabilmektedir. Nitekim Türkiye’deki yasal süreç bekar hastaların bu işlemden yararlanabilmesi için ortaya çıkmıştır.
7-Embriyo dondurmak için evli olmak şart mı?
Evet, Türkiye’deki Sağlık Uygulama Yönetmeliği sadece evli çiftlerin embriyo dondurmasına müsaade etmektedir.
8-Cinsel ilişkiye girmemiş kadınlar yumurta dondurabilir mi?
Evet dondurabilir. Yumurta toplama işlemi genel olarak vajinal yolla yapılan bir girişimdir. Yumurta gelişim takibi tedavi sürecinde karından ya da makattan yapılan ultrason ile kontrol edilmektedir. Yumurta toplama işlemi gerçekleşeceği gün sedasyon altında vajinal yol ile işlem gerçekleştirilir. İşlem bitiminde hymen ( kızlık zarı ) kontrolü yapılmakta ve yumurta toplama işlemi ile ilgili tıbbi rapor epikriz olarak kendilerine verilmektedir.
9-Yumurta dondurma işleminden sonra adet olunur mu?
Yumurta toplama işleminden yaklaşık 10-12 gün sonra hastalar adet görürler ve düzenli olarak adet görmeye devam ederler.
10-Yumurta dondurma işlemi adetin kaçıncı günü yapılır?
Aynı tüp bebek hastalarında olduğu gibi adetin 2-3. günlerinde yumurtalıklar ilaçlarla uyarılmaya başlanmaktadır. İlerleyen süreçte her hastada yanıt farklı olmakla beraber tedavinin 9-12. günler arası yumurta toplama işlemi gerçekleşmektedir. Yumurta toplanan gün yumurtalar laboratuvar ortamında dondurulmaktadır.
11-Yumurta toplama işlemi acı verir mi?
Yumurta dondurma işlemi oositlere uygulanan bir işlemdir, hastalarda işlem sırasında bir rahatsızlık yaşanmamaktadır.
12-Yumurta toplama işleminden kaç gün sonra cinsel ilişkiye girilir?
Yumurta toplama işleminde yumurtalıklar normalin 3 katı kadar büyütülmektedir. Bu nedenle kasıkta ağrı yaşanabilmektedir. Aynı zamanda enfeksiyon riskine karşı yumurta toplama işleminden sonra 2 hafta cinsel ilişki önerilmemektedir.
13-Bir yumurta ile tüp bebek olur mu?
Bir yumurta ile bebek sahibi olunabilmektedir. Eğer bu yumurta matür yani M2 olgun yumurtaysa, kalitesi iyiyse, elde eşin tek bir spermi dahi olsa hastaların gebelik şansı bulunmaktadır. (Karadeniz Son Havadis)
Anne Olma Hayallerinizi Rafa Kaldırmayın
