Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Prof. Dr. Bilal Çoban, Elazığ’ın Kurtuluş Planı projeleri kapsamında hazırladığı “Sanayi Ticaret ve Üretim Şehri Elazığ” projesini açıkladı.
Hazar Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Prof. Dr. Bilal Çoban “2023 Türkiye, 2034 Elazığ” sloganıyla 10 sektörde hazırladıkları projeleri kapsamında bu hafta Sanayi Ticaret ve Üretim Şehri Elazığ başlıklı Proje dosyasını paylaştı.
HAZARSAM olarak hazırladıkları proje dosyalarından her hafta bir sektör veya ilçe ile ilgili çalışmalarını ilgili ve yetkililerin dikkatine sunan HAZARSAM Başkanı Prof.Dr. Bilal Çoban bu hafta da şehrin sanayi – ticaret ve üretimi ile ilgili çalışmalarını paylaştıklarını ifade ederek şehrin bir zamanlar sanayide ve ticarette rol model olabilecek bir potansiyele sahip olduğunu hatırlatarak eski misyonunu kazanacağına olan inancını yineledi.
Şehir ile alakalı 2034 yılına yürürken HAZARSAM olarak ciddi bir çalışma içerisinde olduklarını belirten Başkan Çoban bütün çabamız Elazığ için diyerek şunları kaydetti;
ÇOBAN: ELAZIĞ SANAYİDE ÖNEMLİ BİR KONUMA GELEBİLİR
Bir çok konu ve sektörde olduğu gibi Elazığ bir zamanlar sanayi veticaret şehri denecek kadar büyük bir potansiyele sahipti. Geçmiş yıllara baktığımızda bu şehirde kamu, özel ve kamu-özel ortaklıklarıyla kurulan 50’ye yakın fabrikalarda insanlar istihdam edilmişti. Bu fabrikaların neredeyse tümü kapandı veya bir şekilde şehir değiştirdi. Gelişen teknoloji ve bulunduğu konum itibariyle bu şehir üretimde atılımlar yaparak yeniden ticaret ve sanayide önemli bir konuma gelebilir.
Yaptıkları çalışmada 70’li yıllarda KOÇ gibi devasa bir firmanın buraya fabrika kurmasına karşı çıkılmasının şehrin göç vermesine bile neden olduğunu hatırlatan Başkan Çoban yine o yıllarda giden göçlerin ve nüfus kaybının devam eden yıllarda şehire yapılan sanayi yatırımlarından dolayı telafi edildiğine vurgu yaparak şunları söyledi:
Bu çalışmamızda şehrin ticaret – sanayi ve üretimde sahip olduğu potansiyellerle birlikte fırsatlarını ve risklerini de ele alarak hangi sektörlerde ne gibi başlangıçlar yapılıp ne tür yatırımlara öncelik verilebilirin de fizibilitelerine yer verdik. Ticaret-sanayi ve üretim üçlüsü bu şehrin 2034’e giderken 2023 Türkiye’sine de büyük kazanımlar sağlayacaktır.
SANAYİ TİCARET VE ÜRETİM ŞEHRİ ELAZIĞ
I.Ekonomik Altyapı Hakkında Genel Değerlendirme
Sanayi bir toplumun ekonomik anlamda gelişmesi ve güçlenmesinde önemli bir faktördür.
1892-1893 salnamesine göre Harput şehir merkezinde bir iplik fabrikası, bir dabağhane, 850 dükkân, yirmi han, 12 bezirhane, bir ipek fabrikası, pek çok halı tezgâhları bulunmaktadır.
Cumhuriyet sonrasında Avukat Dursun Çolakoğlu Elâzığ gazetesinde “Elâzığ Nasıl Kalkınır” isimli bir köşe yazısı kaleme almış 1940 yılında 30 bin olan nüfusun Adana ve İzmir’e göçlerle 1945 yılında 23 bine nasıl indiğini sanayi ve ilin ekonomik durumuna bağlı olarak nedenleriyle izah etmiştir.
II. Dünya Savaşı sonrası 20 yıl içinde bölgesel kamu kuruluşlarının birçoğunun Elâzığ’da toplanması, kara ve demiryolu şebekelerinin Elâzığ’ı çevreye bağlaması; çimento, şeker, iplik fabrikaları gibi sanayi tesisleri ile istihdam hacminin artması, ticari hayatında yeni gelişmeler meydana getirmiş ve buna paralel olarak da şehir nüfusunda süratli bir artış görülmüştür. Politikadaki değişimler ve devletin tekrar Elazığ’ı bir cazibe merkezi haline getirmesi kararıyla 23 bine inen şehir nüfusu 1950 de 29 bine, 1955 de 41 bine, 1960 da 60 bine ulaşmıştır.
1967 yıllarında kurulan “Elâzığ ve Civarında Endüstriyel ‘Tesislerin Kurulmasını Takip ve Teşvik Derneği” kısaca “Sanayi Derneği” adıyla anılan bir kuruluş, Keban barajı dolayısıyla ödenecek istimlak bedellerinin bir kısmını sanayi sahasına aktarmak, diğer halk tasarruflarının da buna katılmasını sağlamak amacıyla hareket etmiş, Ekim 1968 yılında bir sermaye şirketi ve halk iştiraklerine açık bir teşekkül olan Keban Holding A.Ş.ni fiilen kurmuşlardır.
TEMPO raporu DPT’na yapılan çalışma ile Elâzığ ve civarında yaklaşık 440 milyon ‘TL.lik bir yatırım öngörülmüştü. Dericilik ve plastik boru sanayi tesisleri Keban holding tarafından, Ferrokrom tesisleri Etibank A.Ş. tarafından, tuğla tesislerinin de özel şahıslarca yapımı gerçekleştirilmiştir. Özel sektör ortaklıkları bir süre sonra yönetim zaafiyeti göstermiş, bir kısmı kapanmıştır. Kamunun imalat sektörü yatırımları ise bir müddet sonra iktidara gelen siyasi partilerin arka bahçesi olmuş aşırı istihdam her yıl kamuya önemli yükler getirmiştir.
Şarap Fabrikası, Simli Kurşun İşletmeleri, Şark Kromları, Şeker Fabrikası, Çimento Fabrikası, Azot Sanayi, Ferro Krom İşletmeleri, Yem Sanayii, Süt Fabrikaları gibi yatırımların gerçekleşmesiyle Elâzığ devletin sanayi yatırımlarından çok büyük oranda pay alan bir olmuştur. Buda ilin refah seviyesini artırmış, ile kültürel zenginlik kazandırmış ve istihdam sorununu bir dönem için asgariye indirmiştir.
Tesislerden 7 tanesi kamu, bir tanesi kamu-özel sektör ortaklığı ve yedi tanesi de özel sektöre aittir. Dikkat edilirse kamu ve özel sektör arasında eşit ağırlıklı bir yatırım dağılımı görülmektedir. Günümüzde de ülkemizin önemli üretim tesisleri arasında gösterilen tesislerin temeli bu dönemde atılmıştır.
Bu dönemde öne çıkan sektörler aşağıdadır:
1.Kumaş İmalatı (Özel Sektör): Şahıs işletmesi olan ŞAYAK KUMAŞ İMALATHANESİ
2.İpek ve İplik İmalatı (Kamu+Özel Sektör): Kamu ve özel teşebbüs birlikte ELAZİZ İPEK VE İPLİK T.A.Ş. fabrikasını kurmak suretiyle ilk başarısını göstermiştir.
3. İplik ve Dokuma İmalatı (Özel Sektör): 01.01.1942 yılında 21 kurucu ortak ile Elazığ’ın kooperatif şirketi olan ELAZİZ İPLİK VE DOKUMA KÜÇÜK SAN’AT KOOPERATİFİ oluşturmuştur.
4.Gümüş İşletmesi (Kamu): Diğer taraftan Elazığ’ın yer altı servetlerinden gümüş madeni KEBAN ilçesinde kamu tarafından 1927 yılına kadar işletilmiş, bu tarihte ara verilen faaliyetlere sonradan 1935 yılında çalışmalarını kurulan ETİBANK KEBAN SİMLİ KURŞUN İŞLETMESİ olarak madencilik alanında sürdürmüştür. Kapasite 28000 ton/yıl, istihdam 90 işçi.
5.Krom İşletmesi (Kamu): Yine 1936 yılında MADEN İLÇESİNE bağlı GULEMAN köyü civarında bulunan krom cevherlerinin işletilmesi ve krom cevheri olarak yurt dışına satılması amacıyla ŞARKKROMLARI T.A.Ş. kurularak faaliyetlerine başlamıştır. 1939 yılında ise MAHDUT MESULİYETLİ ŞARKKROMLARI – FERRO KROM işletmesi müessesi adı altında faaliyetini halen sürdürmektedir. Kuruluş 1998 yılında ETİKROM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ olarak isim değiştirmiştir. 170000 ton/yıl krom cevheri, 1178 istihdam.
6.Şarap Üretimi (Kamu): Elazığ’da bağcılığın yaygın olması ve kaliteli şarap imaline elverişli üzüm üretiminin yapılması nedeniyle Tekel İdaresi tarafından içki sanayini şarapçılık kesiminde faliyette bulunmak üzere 1942 yılında imalathane 1944 yılında da 50,000 lt /yıl kapasiteli Elâzığ şarap fabrikasının kurulmuş olduğu görülmektedir. Ayrıca, ham madde olarak tarıma dayalı tesis olması itibariyle de Elâzığ ekonomisine hem tarım hem de sanayi sektörü açısından önemli katkısı bulunmaktadır. 30 istihdam.
7.İplik ve Dokuma (Özel Sektör): Elazığ’da sanayi faaliyetleri kapsamında 1952 yılında ÖZEL SERMAYE ile iplik ve dokuma fabrikasının inşaatına başlanmıştır. 1 milyon sermayeli bu fabrika 1954 yılı sonunda bitirilmiştir. Elâzığ İplik ve dokumacılık TAŞ. 5 ton/gün pamuk ipliği, 300 istihdam
8.Un Fabrikası (Özel Sektör): Uluova un ve tahin fabrikası. 15.000 ton/yıl ve 17 istihdam. Şubat 1954 tarihinde ÖZEL SERMAYE ile un fabrikasının kurulum çalışmaları başlatılmıştır.
9.Un Fabrikası (Özel Sektör): Arpacı un fabrikası 15.000 ton/yıl ve 15 istihdam.
10.Makarna Fabrikası (Özel Sektör): 17 Haziran 1954 tarihinde atılmıştır.
11.Oksijen Fabrikası (Özel Sektör): Şark Değirmencilik un ve oksijen fabrikası.
12.Bitkisel yağ Fabrikası (Özel Sektör):
13.ELAZIĞ ŞEKER FABRİKASI (Kamu): 1800 ton/gün kapasite, 600 istihdam.
14.ELAZIĞ ALTINOVA ÇİMENTO SANAYİİ T.A.Ş (KAMU): Elazığ ve çevresinin kalkınmasında önemi olan bu fabrika, 1959 yılında işletmeye açılmıştır. 355.000 ton/yıl. 423 istihdam.
15.ET KOMBİNASI (KAMU): 1968 yılında mezbahalarda üretilen etin yan ürünleri de değerlendirilmek suretiyle kombine üretimi ile ekonomiye katkısı arttırılmış ve Elazığ’daki hayvancılığın gelişmesinde olumlu etkisi yanında iç ve dış Pazar et taleplerinin karşılanması düzeyine gelinmiştir. 45 ton sığır 30 ton koyun eti. 334 istihdam.
16.AZOT SANAYİ (KAMU): Tarım için gerekli kimyevi gübreyi üretmek üzere ELAZIĞ (SİVRİCE) SÜPER FOSFAT FABRİKASI ‘nın temeli 1967 yılında atılmış ve 1970 yılında işletmeye açılmıştır. 220.000 ton/yıl ve 554 istihdam.
17.Ergani Bakır İşletmesi (Kamu): 16000 ton/yıl bilster Bakır, 65000 ton/yıl Sülfririk asit, 1300 istihdam.
18.Doğu Çelik Sanayi A.Ş (Özel Sektör): 4800 ton çelik/yıl 2040 ton pik/yıl döküm, istihdam 110
19.Köksal Kiremit ve Tuğla Fabrikası (Özel Sektör): 200.000 adet kiremit/yıl, 50.000 adet/yıl mahya, 200.000 adet/yıl tuğla, istihdam 111
20.Hazar Kiremit Fabrikası (Özel Sektör): 200.000 adet kiremit/yıl, 200.000 adet/yıl tuğla, istihdam 70
21.Feti Sağay Sabun Sanayi (Özel Sektör): 100 ton/yıl sabun çamaşır sodası üretimi.
22.Etibank Ferrokrom Fabrikası (Kamu): Dünyanın sayılı krom yataklarından birinin Elazığ sınırları içerisinde bulunması ve buradan çıkarılan krom cevherlerinin işlenmeden ihracı hem ülke ekonomisi, hemde bölge ve Elazığ için büyük ekonomik kayıptı. Bu kaybı gidermek üzere 1977 yılında inşaa edilen ` Etibank Ferrokrom Fabrikası işletmeye açılarak yüksek karbonlu ferrokrom üretimine başlanmıştır. 50.000 ton/yıl ve 1649 istihdam
23.YEM FABRİKASI (Kamu): Bölgenin hayvancılık potansiyelinden hareketle ve kalkınma planlarının hedeflere varılması amacına yönelik olarak 1977 yılında Elazığ’da YEM FABRİKASI kurulmuştur. 64 ton/gün 67 istihdam.
24.Peynir ve Tereyağı fabrikası: 7,5 ton/yıl kapasite ve 50 istihdam
25.Kekliktepe un fabrikası (Özel Sektör): 30.000 ton/yıl un, 6000 ton/yıl kepek. İstihdam 43 kişi.
26.Enginler un fabrikası (Özel Sektör): 25.000 ton/yıl un, 4.000 ton/yıl kepek. İstihdam 35 kişi.
27.Eltaş Kağıt torba San. A.Ş (Özel Sektör): 120 milyon adet/yıl çimento torbası. İstihdam 220 adet.
28.Çenesizler ve İyidemirler Tuğla Fabrikası (Özel Sektör): 18 milyon adet/yıl tuğla, 2,5 milyon adet/yıl kiremit
29.Asilgaz Tıbbi ve Sınai Gazlar Ltd. Şti. (Özel Sektör): 600 bin metre küp/yıl oksijen, 360 ton/yıl asetilen, 26 istihdam.
30.Sunova yağ fabrikası (Karadeniz birlik) (Özel Sektör): 13 bin ton/yıl rafine Ayçiçek yağı. İstihdam 79
31.KEBAN HOLDING ve ORTAKLARI PLASTIK SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ ”
32.KEBAN HOLDİNG VE OR’I`AKLARI BETON SANAYİ ANONİM ŞİRKET
33.ELAZIĞ BAKIRLARI LİMİTED ŞİRKETİ’ DİR
34.”KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI AĞIN DERİCİLİK SANAYI ANONİM ŞİRKETİ”.
35. KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI DEMİR ÇELIİK SANAYİ ANONİM ŞİRKETLERİ”. Keban Holdinge bağlı Demir Çelik, kağıt üzerinde kalıp gerçekleşemeyen ve daha sonra Sodyum Bikromat yatırımlarına dönüşen bir teşebbüstür.
36. KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI KÖMÜR SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ
37.KEBAN HOLDİNG VE ORTAKLARI EROK KİMYA SANAYİ ANONİM ŞİRKETLERİ
İŞGEM (İş Geliştirme Merkezi); bünyesinde barındırdığı işletmelere, işletme geliştirme koçluğu, destek ağlarına ulaşım, finans kaynaklarına erişim, uygun koşullarda iş yeri mekânı, ortak ofis ekipmanı, ofis hizmetleri gibi hizmetler sunarak işletmelerin en kırılgan oldukları ilk yıllarını sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve büyümelerini sağlamak amacıyla kurulan ve işletilen merkezlerdir. İŞGEM yeni girişimcilerin iş kurmalarını destekleyen, kolaylaştıran, işletmelerin başlangıç aşamalarında karşılaşacakları riskleri en aza indirmeyi hedefleyen bir iş kurma modelidir. İŞGEM aracılığıyla girişimciler yatırım yaptıkları işteki ilk 1-2 yıl için profesyonel destek alabilmektedir. İŞGEM’in amacı; yeni girişimcileri, en zayıf durumda oldukları iş kurma aşamasında destekleyerek, bu zor aşamayı sağlıklı bir şekilde aşmalarını ve ayakta kalmalarını sağlamak ve girişimcilik ortamının geliştirilmesidir.
Türkiye’de iş kuluçkaları olarak bilinen iş geliştirme merkezleri (İŞGEM) kuruluş amacı itibariyle dünyadakilerle aynı özelliği taşımaktadır. Ancak kuruluş ve işleyiş tarzı bakımından gelişmiş ülkelerdeki gibi kar amacı güden kuruluşlardan farklıdırlar. Türkiye için yeni bir olgu sayılabilecek olan iş kuluçkaları dünyadaki uygulamalarının başarılı sonuçlar vermesi üzerine son 10 yıllık dönemde kurulmuşlardır ve bugün sayıları Türkiye genelinde 20’yi aşmıştır. Kuruluşları bakımından daha çok sosyal nitelikli kuruluşlar olarak kar amacı gütmeden, iş fikri olan ancak sermaye kısıtı yaşayan girişimcilere küçük işletmelerde üretim yapma imkânı sağlayan İŞGEM’ler IX. Kalkınma Planı hazırlık çalışmalarında Bölgesel Gelişmede Temel Araçlar ve Koordinasyon Özel İhtisas Komisyonu Raporu’nda sosyal nitelikli bölgesel gelişme araçlarından girişimcilik temelliler arasında gösterilmiştir. Rapora göre bölgesel üretimin ve ihracatın artırılması ve çeşitlendirilmesi, deneyimsiz firmaların hayatta kalış sürelerinin artırılması ve böylece iş ve istihdam yaratılması adına firmalara esnek şartlarda fiziki mekân hizmeti sunan bu yapıların en önemli bölgesel teşvik mekanizmalarından biri olduğu belirtilmektedir.
Elazığ’ın üretim ekonomisini sahip olduğu zengin maden varlıkları, su kaynakları, arazi varlığı ve son yıllarda gittikçe ılımanlaşan iklim değişikliği oluşturmaktadır. Doğa, emek (işgücü), sermaye ve girişimcilik şeklindeki üretim faktörleri dikkate alındığında yeraltı ve yerüstü arazi varlığı, genç işgücü varlığı, alet-ekipman ve malzeme mühimmat varlığı, iklim ve zengin genetik kaynakları üretim için büyük bir potansiyel oluşturmaktadır. İl ekonomisinde en büyük kısıtlayıcı faktör Girişimcilik ruhu eksikliğidir. Genellikle kamuda istihdam tercih edilmekte kendi işini kurmak isteyen gençler %3’ü geçmemektedir.
İlde üretilen önemli ürünleri; yenilenebilir enerji, madenler, su ürünleri, tarım ve hayvancılık ürünleri oluşturmaktadır.
Madenlerin yörede işlemesi yerine işlenmeden ihracatı, su ürünleri üretim potansiyelinden %30’un altında yararlanılması, tarımsal sulama yetersizliği ve geniş orman arazilerinin verimli kullanılmaması dikkat çeken önemli sorunlardır. Sanayi de ise katma değeri yüksek teknolojik ürünler üretilmemektedir.
Ulaşım başlığında yer verilen hususlar ilimiz sanayisi, mal ve hizmet üretimi için son derece önemlidir. Zira hali hazırda Elazığ’ın Çukurova, Güneydoğu ve Doğu güzergahları ile karayolu ulaşımı sorunsuz olmasına rağmen Kuzeybatı, Kuzey ve Güney (GAP) bölgesi ulaşımı dolaylı yollardan sağlanmakta, bu durum nakliye maliyetlerinin artmasına mesafelerin uzaması nedeniyle buraya yönelik pazar oluşturulamamasına neden olmaktadır. Aynı şekilde Elazığ Çukurova bölgesinde bulunan İskenderun ve Mersin limanlarını ihracat kapısı olarak kullanmakta iken Elazığ’a Mersin Limanından çok daha yakın olan Trabzon başta olmak üzere Doğu Karadeniz limanlarını ulaşım sorunu nedeniyle kullanamamaktadır. Aynı şekilde bu durum lojistik merkez olmamızın ve yatırım üssü haline gelmemizin en önemli engellerinden birisidir.
İl içi Ticaretin ilin ekonomisine katkısı ilimizde bıraktığı kar payı ile sınırlıdır. Malın alış bedeli satın aldığı yere aktarılmaktadır. Oysa Mal ve Hizmet üretiminde kar payının yanı sıra oluşan katma değer de ilimiz ekonomisi içerisinde kalmaktadır. Başka bir ifade ile Elazığ’da üretilen bir ürünün mal ve hizmet satış bedeli ticarete göre çok daha yüksek oranda ilimizde kalmakta, ekonomik yönden tasarruf edilmekte ve parasal dolaşıma sokulmaktadır. Hammadde ve üretim girdilerinin ilimizden karşılanması durumunda ilimiz ekonomisine katkısı çok daha artmaktadır. İstihdama katkısı ise çok yüksek boyuttadır. Bu nedenle Elazığ’da mal ve hizmet üretimi teşvik edilmeli, sanayicilerin görüşleri değerlendirilmeli, sorunları çözüme kavuşturulmalı ya da çözüm için çözüm makamlarına aktarılmalıdır. Bununla bağlantılı olarak ilimiz Tüketicileri ve Esnafı Elazığ’da üretileni satmaya ve tüketmeye teşvik edilmeli, yayın vasıtaları ve kamu spotları ile bu bilinç yerleştirilmelidir.
Bu dönemde Koç Grubunun Elâzığ’da yatırım yapmak amacıyla başlattığı girişime hayır cevabı verilerek tarihi bir hata yapıldığı ancak yıllar sonra anlaşılmıştır. Koç gurubu Elazığ’da kurulu bir dönem fabrikasına ortak olarak radyatör üretimi yapmayı, İç Anadolu ve doğu Anadolu’ya buradan pazarlamayı teklif etmiştir. Ön görüşmeler yapılmış fakat Elazığlı ortakların bir kısmının şahsi ihtirasları ya da fabrika elimizden alınacak gibi asılsız endişelerinden dolayı birleşme gerçekleştirilememiştir. Bunun sonucunda Koç grubu aynı yatırımı başka bir ilde yapmıştır ve Elazığ Sanayii Koç grubunu reddetmekle birkaç tesisin daha Elâzığ’a gelmesini engellemiştir. Bu şekilde belki de ilimizde yatırım yapmak isteyecek başka büyük yatırımcılara kapsını baştan kapatmıştır.
Küreselleşen ekonomide, giderek daha da şiddetlenen rekabet ortamında geriye düşmemek, öne geçebilmek için rekabet gücünün önemliliğinin farkında olmak ve bunun şartlarını yerine getirmek gerekmektedir.
Teknolojideki hızlı gelişmenin de etkisiyle küreselleşen dünya düzeninde işletmelerin, bütününü oluşturan makro sistemlerle etkileşim halinde olan birer mikro sistem olduğu düşünülebilir. Bu düşüncüden yola çıkıldığında, işletmeler için pazarda paylaşılmayı bekleyen büyük bir pastanın olduğu, işletmelerin kendilerine düşen payı alarak varlıklarını sürdürebilmek için, bu yeni dünya düzenine ayak uydurmak zorunda oldukları söylenebilir.
Taş ve toprağa dayalı kaynakları hammadde olarak değil de, mamul halinde (hediyelik ve süs eşya) işleyip pazarlama, zenginleştirme, flatasyon ve izabe olanaklarının araştırılması yapılmalı ve tesis yatırımlar sağlanmalıdır.
“Yeni Teşvik Yasası” çerçevesinde 4. bölgede yer alan Elazığ; Sektör kısıtı, Destekleme süresi, SGK işveren payı, Yatırıma katkı oranı, Vergi indirim oranı, Faiz destek oranı, Asgari yatırım tutarı üst sınır şartı gibi maddelerden olumsuz etkilenmektedir.
Tüm bunlarla birlikte 4. Bölgede yer alan Elazığ; Afyonkarahisar, Düzce, Kütahya, Rize ve Hatay ile yarışmaktadır. Yine 5. Bölgede yer alan iller arasında bulunan; Kahramanmaraş, Kilis, Ordu ve Osmaniye gibi iller ise Elazığ’dan çok daha önemli avantajlara sahip olup, yatırımcılar doğal olarak bu illeri tercih etmektedirler.
Elazığ’ın 2010-2011 döneminde bugünkü 6. Bölge statüsünde olduğu döneme bakıldığında, yatırımların zirve yaptığı görülmektedir. Bu dönemde uygun altyapı ile Elazığ kısa bir zaman diliminde, 122 yeni önemli yatırım kazanmıştır.
Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü Raporunda belge sayısı, yatırım tutarı ve istihdam oranlarına bakıldığında, 2012 yılında yayınlanan ve Elazığ’ın 6. Bölgede olması gerekirken, 4. Bölgede yer aldığı yeni uygulamanın ilimiz ekonomi ve sanayisini geriye götürdüğü açıkça görülmektedir.
Dolayısı ile Teşvik Yasası’nın yeniden düzenlenmesi ilin sanayileşmesi açısından olmazsa olmazıdır.
Tekstil ve konfeksiyon ticaretinde firmalarımız artan rekabet şartlarını dikkate alarak, sahip oldukları pazar paylarını korumak/artırmak adına hem yeni kapasite artışı üretim verimliliğinde artış hem de üretim süreçlerini modernizasyonuna yönelik ARGE başta olmak üzere, tüm teknolojik yatırımlarını mutlaka gerçekleştirmelidir.
Firmalarımız özellikle Ar-Ge faaliyetleri sonucu tekstil ürünlerinin esneklik, yanmazlık, kolay ütülenebilir gibi özelliklerini geliştirerek katma değeri yüksek olan ürünlerin üretimine yönelmelidir.
Özellikle hazır giyim sektörünün yoğun işgücüne ihtiyaç duyması ve ülkeden ülkeye değişen isçi ücretlerinin seviyesi bu alandaki rekabetin yönünü belirlemektedir.
Üretim maliyetini etkileyen diğer temel faktörlerden biri de enerji tüketimidir. Tekstil ürünleri üretiminde bol miktarda su tüketildiğinden ülkeden ülkeye değişen su tüketim fiyatı da tekstil üretim maliyetini etkilemektedir.
II.Ekonomik Değer Yaratma Bakımından Elazığ’ın Güçlü Yönleri
1.İŞGEM’in kamu kurum ve kuruluşlarıyla ortak iş birliği yapması, kamu ve sivil toplum otoritelerince desteklenmesi ve de girişimcilerin kendi aralarında güç birliği oluşturması,
2.Alt yapısı tamamlanmış organize sanayi bölgesine sahip olunması,
3.Özellikle teknik dallarda dünya sıralamasın ilk 500 ‘e girebilen üniversitemizin varlığı
4.Limanlara ulaşımda en büyük dezavantaj olan navlun giderlerinin karayolu taşımacılığına göre %45 oranında düşürülebilmesi (Demiryolu lojistik merkezi).
5.O.S.B içerisinde bulunan meslek yüksek okuluyla firmaların gereksinimi olan sektörlerde eleman yetiştirilebilmesi.
6.O.S.B enerji kalitesi (dalgalanmasız bir elektrik enerjisi)
7.Maden, mermer, hammadde kaynaklarının bölgede bulunması
8.Kanatlı sektöründe güçlü firmalarımızın varlığı
9.Genç bir nüfusa sahip olunması,
10.Önemli oranda tarım ve hayvancılık potansiyeline sahip olunması,
11.Gizli kalmış lider sektörlerin varlığı (mobilya ve plastik)
12.Ankara’dan sonra döküm sektöründe lider şehir olunması,
13.Bölgemizde tekstil ve hazır giyim sanayi son 5 yılda diğer imalat sanayi içinde öncü/lokomotif sektör konumuna ulaşması, üretim, ihracat ve istihdam açısından ilk sırada yer alması,
14.Tekstil ve hazır giyimin tüm ülkelerde tüketimin temel ürününü oluşturması, yeni girişimcilerin küçük sermayeler ile bu piyasaya girişlerinin kolay oluşu; tekstil ve hazır giyim sektörlerinin sanayileşme sürecinin her döneminde dünya ticareti içerisinde önemli bir yere sahip olması,
15.Tekstil ve konfeksiyon sektörünün; esneklik, marka bilinci, doğal kaynaklar, tecrübe, hız, know-how özelliklerine sahip olması.
III. Ekonomik Kalkınma Noktasında Dikkat Çeken Zayıflıklar
1.Organize sanayi bölgesi dışında kalan alanların, sağlanan bölge teşviklerinin dışında kalması,
2.Liman ve pazara uzak bir il olması,
3.Teknik eleman yetersizliği
4.Üniversite-sanayi iş birliğinin zayıf olması
5.Moral ve motivasyon zayıflığı ve umutsuzluk
6.Ham madde ve pazara olan uzaklıklar (bazı sektörlerde)
7.Yöre gençlerinin ataleti ve tembelliği
8.Ortaklık kültürünün yaygınlaşmamış olması
9.Sektörlerde kümelenme çalışmalarının yetersizliği
10.Arge ve inovasyon kültürünün olmaması
11.Kurumsal yapıya sahip işletmelerin azlığı
12.Girişimcilik kültürünün oluşmamış olması
13.Tanıtım eksikliği
14.İhracat konusunda kalifiye eleman eksikliği
15.Lojistik sektörünün gelişmemiş olması
16.Endüstri mühendisliği bölümünün öğretime başlamamış olması
17.Üniversitenin piyasa gereksinimleri dikkate alarak öğrenci yetiştirmemesi
18.Firmaların finans problemleri
19.Kurumsallaşmamış aile şirketleri
20.Sadece iç pazara çalışan firmaların büyüme kapasitesinin sınırlı kalması
21.Devlet desteklerinden ( fuar, tanıtım) yeterince yararlanamaması,
22.İş gücü maliyetlerinin yüksek olması,
23.Hammadde maliyetlerinin yüksek olması,
24.Enerji maliyetleri ve dalgalanmaları,
25.Pazarlama ve dağıtım kanalı problemleri
26.Kamu ve özel sektör kaynak yetersizliği
27.Kayıt dışılığın yaygınlığı.
IV.Sanayi-Ticaret-Üretim Ekseninde Bir Fırsat Merkezi Olarak Elâzığ
1.Küçük girişimciler tarafından artan taleplerin yoğunluğu,
2. Demir yolu imkânı özellikle organize sanayi bölgesi yükleme-boşaltma istasyonunun olması,
3.Antrepo imkânı,
4.Organize Sanayi Bölgesindeki gümrük müdürlüğünün olması,
5.Organize Sanayi Bölgesinde üniversite-sanayi iş birliğinin olması,
6.Elazığ’dan marka çıkarma noktasında organize olan bir organize sanayi bölgesinin varlığı
7.Jeopolitik konum
8.Yakın bir gelecekte sulanabilir tarım arazilerinin sulanmaya başlayacak olması
9.Su ürünleri sektöründeki yüksek potansiyel
10.İhracat yapma yeteneği olan firmaların bulunması,
11.Yerel ürünlerin organik ürün sektörüyle entegre edilebilme imkânı
12.Katma değerli ürünlerin üretimine yönelik alt yapının bulunması,
13.Daha düşük maliyetle iş gücüne sahip olunması,
14.250 km’lik bir çap dikkate alındığında mükemmel lojistik imkanının bulunması,
15.Üzüm ve türevleri, elma ve türevleri, meyvecilik ve bunların işlenme potyansiyelinin bulunması,
16. Bölgedeki firmaların; ürün, marka ve kalitenin artırılması adına daha fazla nitelikli işgücü, makine ve üretim proses düzeyinde üstün organizasyonlar oluşturabilmesi,
17.Başta komşu ülkeler olmak üzere, firmalarıın kendi markaları ile ürünlerini ihraç edebilecekleri potansiyele sahip olmaları.
V.Sanayi-Ticaret-Üretim Ekseninde Ekonomik Kalkınmayı Tehdit Eden Hususlar
1.Yatırımların devlet destekli olduğu düşünüldüğünde; teşvik paketinde 4. Bölgede olması komşu illerin 6. Bölgede yer alıyor olması, Elazığ’ı Cazip olma noktasında geri bırakılması,
2.Eyüp Bağları Sulama Birliğinin 17.02.2010 tarihinde Elazığ Valiliği nezdinde gerçekleştirilen bir toplantı sonucunda feshedilerek tüzel kişiliği hukuki olarak sonlandırılmış olması. Bu durum sonucunda 37 Köy susuz kalmış, tarım yapılamaz olmuş, mevcut bağ, bahçeler kurumuş ve 27 personel de ayrıca belirsizliğe itilmiştir. Bu durumda olan Erzincan, Urfa, Diyarbakır, Malatya’daki sulama birlikleri Elektrik borçlarına rağmen, bu illerdeki birlikler faaliyetlerine devam etmektedirler.
3.Yatırım alamamaktan, mevcut yatırımların civar illere kaydırılmasından ve özel sektörün yeterince güçlü olmamasından kaynaklanan işsizliğin yüksek boyutlarda olması,
4.Pertek Köprüsü (KARADENİZ BAĞLANTI KÖPRÜSÜ): Karadeniz Bölgesini – GAP Bölgesine bağlayacak olan PERTEK KÖPRÜSÜ, Sayın Cumhurbaşkanımızın da söz vermesine rağmen yapılmamış, ülkemiz için önemli can damarı olacak bu ANA ARTERİN yapılmasının halen sürüncemede olması,
5.Elâzığ DDY’nin şehrin içinde kalarak şehri ikiye bölmesi, şehrin gelişmesini engelleyen bir konuma gelmesi,
6.Şehrin ortasında kalan Çimento Fabrikasının şehrin dışına çıkartılması için yapılan çalışmaların yok sayılması, halen Elazığ’ın sağlığı ile oynanmaya devam edilmesi,
7.Kalifiye iş gücü eksikliğinin olması,
8.İhracat için profesyonel ekiplerin olmaması,
9.Sermayeye sahip olan kişilerin, üretim yerine özellikle rant ve inşaat alanlarına yönelmesi,
10.Mevcut teşvik yasasının şehri bütün olarak kapsamaması,
11.Arge ve yenilikçilik kültürünün olmaması,
12.Yöre kültüründe devletten beklentilerin yüksek olması,
13.Piyasa durgunluğunun psikolojik etkilerinin yansıması,
14.Teşvikte altıncı bölge illerini tercih eden yatırımcı sayısının yüksek olması,
15.Girişimcilerin zarar etme ve batma korkusu,
16.Bazı sektörlerde altıncı bölgede yeni açılan tesislerle rekabet şansının gittikçe azalması
17.Pazarlama sorununun yüksek olması,
18.Enerji ve doğal gaz fiyatlarının yükselmesi,
19.Maden kaynaklarının özelleştirilmesi ve yabancılara satılması
20.Yatırımcıların çok iyi fizibilitelere para yatırmaması,
21.Mühendislik hizmetlerinin öneminin yeterince kavranamaması,
22.İnsan kaynağına yatırım eksikliği,
23.Maliyet muhasebesi düşüncesinin birkaç işletme dışında uygulanmaması,
24.Genel muhasebe kayıtlarının hala, sadece bankadan kredi almak veya vergi miktarını ayarlamak olarak algılanması,
25.Yasa ve yönetmeliklerin iyi takip edilmemesi,
26.Sanayideki fiziki alt yapının halen tam olarak oluşturulamaması,
27.Bölgenin ve Elazığ’ın pazarı ve hammaddeye (Doğal hammaddede kaynakları hariç) uzak oluşu ve buna bağlı olarak nakliye maliyetinin iki kez toplam maliyette eklenmesi,
28.Özellikle ihracata yönelik üretim düşünüldüğünde, limanlara uzaklık,
29.Büyük sermaye birikimlerinin olmaması çok ortaklı bir yapının yürümesinde yasalardaki boşlukların küçük pay sahiplerini koruyamamasıdır,
30.Sanayi kültürü eksikliği,
31.Küresel ekonomik krizler ve çevresel faktörler,
32.Dünyada kotaların kalkması dolayısıyla Çin’in oluşturduğu haksız rekabet ortamı,
33.İhracat benzerliği bulunan ülkelerin (Asya ülkeleri) maliyet avantajı,
34.Uluslararası rekabetin artması.
VI.Elazığ’ın Kırsal ve Kentsel Kalkınmasında İşlev Gösterecek Projeler
1.HAZAR YERLİ MAKİNE ÜRETİM PROJESİ: Hali hazırda prototipleri hazır olan bu projede, reklam dijital baskı ve savunma sanayi sektöründe ilk 5 yılında %86 yerlilikle yazılım üretim ve yedek parça temini hedeflenmektedir.
a.HAZAR ALEV GİZLEYEN ÜRETİM MAKİNESİ
b.HAZAR SİLAH KUNDAĞI İŞLEME MAKİNESİ
c.5 EKESENLİ CNC KESİM MAKİNESİ
Bu makinelerin rakiplerinden 1/10 daha uygun maliyetli olması üretim karlılığını ve pazar popülerliğini arttırmaktadır. Ülkemizden yaklaşık bir yıl içerisinde 800 milyon dolar civarında bir meblağ dışarı çıkmaktadır. Bu projedeki teknik ekip tamamı ile ilimizde hizmet vermeye hazırdır.
2.HAZAR İNDİGO BASKI VE KESİM MAKİNA İMALATI: Tüm dijital görsel baskı ambalaj ve reklam materyallerini yapan Hazar İndigo Baskı ve Kesim Makinamız %70 yerlilikle üretime hazırdır.
3.Esnaf -Sanatkârlar ve Üreticinin Desteklenmesi: İlimizde TÜİK kayıtlarına göre 15 bin civarında esnaf, sanatkar, tacir, üretici ve tüccar bulunmakta il ekonomi ve sanayisi için çok büyük bir değer olan ve yaklaşık 150 bin insanımızın yaşamını idame ettirmesine vesile olan bu kitlenin korunması için, Ulusal Marketler Zincirlerinin mantar gibi artmasına sınırlama getirilmesi, Belediye Hizmet ve Mal Alımlarının Elazığ’dan yapılması,
4.İlimizin Üzüm, Tarım ve Mermer üreticiliğine ile raf ürünü yönelik teşviklerin arttırılması, “Modernizasyon ve kapasite artırımının” teşvik kapsamına alınması.
5.Bedelsiz Arsa: Elâzığ belediyesinin İmar Komisyonu kararı alarak, ilgili bakanlık, kurum, kuruluşlar (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, TOKİ, Milli Emlak, Milli Arsa Ofisi, Fırat Üniversitesi) ile ortak arsa üretip, yatırımcılara tahsis edilmesi,
6.Nakliye ve Ulaşım: Elazığ’da üretilen mal ve hizmetlerin nakliye ile ulaşımının teşvik kapsamına alınması.
7.Elâzığ Çağrı İhtisas Sanayi Bölgesi: Emek yoğun sektörlerden biri olan Çağrı Merkezleri’nin en önemli maliyet kalemleri personel ve enerjidir. Elazığ’da OSB’lerde yapılacak yatırımlar en fazla desteğin sağlandığı 6. Bölge Desteklerinden istifade etmektedir. Türkiye’de bir ilk olarak, Elazığ’da kurulacak olan Elazığ Çağrı İhtisas Sanayi Bölgesi başta Doğu ve Güneydoğu olmak üzere ülkemizdeki tüm kurulu çağrı merkezlerinin ilgisini çekecek ve burada yer almak için yoğun bir mücadele verilecektir. Bölgesel ve Türkiye genelinden 15 ayrı Çağrı Merkezi Elazığ Çağrı Merkezinin OSB’de faaliyet göstermesi, İlk 5 yılın sonunda Merkezdeki hizmet veren firma sayısının 25 olarak planlanması ve 5 yıl sonundaki merkezin istihdam sayısının 15 bine yükselmesinin hedeflenmesi.
8.Makine Kimya Enstitüsünün Fabrikalarından birinin veya YEDEK PARÇA ÜRETİMLERİ YAPAN FABRİKALARINDAN BİRİNİN Elazığ’da açılması,
9.Çalışmaları sürdürülen Harput Organize Sanayi Bölgesi çalışmaları hızlandırılmalı, Yurtbaşı/Yazıkonak mevcut Elâzığ Organize Sanayi Bölgesi ve Havalimanı ile doğrudan karayolu bağlantısının kurulmalı, Harput ve Elâzığ Organize Sanayi Bölgelerinin Elazığ’ın tüm şehir dışı istikametleri ile karayolu bağlantısı sağlanmalıdır.
10.Kovancılar Karma OSB’nin ivedilikle kurulması sağlanmalıdır.
11.Kovancılar Yarımca Bölgesinde mermer OSB Bölgesi ihdas edilmelidir.
12.Teşvik unsurları artırılmalıdır.
13.İhracat çeşitliliği artırılmalı, ihracat sanayi kuruluşlarımız için vazgeçilmez bir hedef haline getirilmelidir.
14.İhracat çeşitliliği sağlanmalıdır. İlimizde sanayi; döküm, madencilik, tekstil dokuma, yapı malzemeleri gibi alanlarda kümelenmiştir. Diğer sektörler de sektörel kümelenmenin önünü açacak rol model olacak kurumsallaşmış tesislerin ve sanayi kuruluşlarının ilimize kazandırılması hedef haline getirilmelidir.
15.Baskil Gıda OSB Kurulmalıdır. Fırat Havzası kayısı üretiminin yaklaşık %20 sinin Baskil ilçemizden karşılanmasına karşılık başta ulaşım sorunu ve şehirlerarası güzergâh irtibatlarının sağlanmamış olması nedeniyle ilimiz ekonomisine yeterli katkıyı sağlayamamaktadır. İlk etapta Elâzığ Baskil Karayolu bölünmüş yol haline getirilmelidir. Devamında ulaşım başlığındaki ilgili ve bağlantılı projeler hayata geçirilmelidir. Bugün Kayısı ihracatının ilimiz ihracat payı yok denecek düzeydedir. Benzer durum Alabalık üretimi için de söz konusudur ilimizin, ülkemiz toplam alabalık üretimi içerisindeki payı %24 iken toplam ihracat içerisindeki payı % 1 gibi son derece düşük düzeydedir. Kayısı da olduğu gibi Alabalık üretim yerleri için ulaşım sorunu nedeniyle üretim komşu ilimizin ihracatına yönelmektedir. Bu sektörlerdeki tesis sahaları için Keban Ağın arasındaki engebesiz alanlar değerlendirilmelidir. Burada tesisleşme için küçük ölçekli ağırlıklı olarak Alabalık işleme tesislerini bünyesinde barındıracak OSB SAHASI oluşturulmalıdır.
16.İlimizde ilk beş yüz ve bin sanayi kuruluşları arasında yer alan büyük ölçekli sanayi kuruluşlarına ait tesisler bulunmaktadır. Kurumsal model oluşturması bakımından bu sanayi kuruluşlarının deneyimlerinden ve yol haritalarından yararlanılmalıdır.
17.Sanayicimizin ufkunu açacak uluslararası fuar organizasyonları ve gezi imkanları artırılmalıdır.
18.Sermaye birleşmeleri ve ortaklık kültürü oluşturulmalıdır.
19.E-Ticaret gerçeğinden hareketle bu alana yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
20.Yerel sanayiciler üretim deneylerini paylaşmalı, veri ambarları oluşturulmalı ve sanayici ve üreticinin istifadesine sunulmalıdır.
21.Mermer İşletme Sanayi kurulmalıdır (mermer karo, süs eşyaları, mermer atıkları değerlendirme tesisleri)
22.Sebze İşleme ve Paketleme Tesisi, Şoklama Tesisleri yapılmalıdır.
23.Karakoçan tarafına Süt Ürünleri İşleme Tesisi kurulmalıdır.
24.Karaçor bölgesine Salça ve Kuru Sebze Tesisi kurulmalıdır.
25.Hidrofil Pamuk ve Sargı Bezi üretimi yapılmalıdır.
26.Cam Mozaik İmalat tesisleri kurulmalıdır.
27.Üniversite-Sanayi Koordinasyon Bürosu kurulmalıdır.
28. “Yeni Teşvik Yasası” düzenlemesinde, sadece OSB değil, şehrin tamamı 6. Bölge teşviklerinden yararlanmalıdır.
29.Tekstil ve konfeksiyon sektöründe yeni girişimcilerin küçük sermayeler ile bu piyasaya girişlerinin destekleyecek projeler üretilmelidir.
30.Tekstil ve konfeksiyon sektöründe faaliyet gösteren bölge firmalarımıza; katma değeri daha yüksek üretim ve markalaşma konu başlıklarındaki proje çağrıları üzerinden tekstil üretimi, tekstil kimyasalları ve makineleri ve Ar-Ge faaliyetlerinin doğrudan hibe destekleri verilerek sektörün bilgi teknolojilerinin kullanım yetenekleri artırılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır.
31.NFC Etiketi Gömülü Akıllı Tekstiller Projesi: Tekstil endüstrimiz belirgin bir şekilde yeni bir çağa, “akıllı ve akıllı tekstiller” çağına doğru ilerliyor. Akıllı ve akıllı tekstiller arasında önemli bir fark vardır. Akıllı tekstiller veya malzemeler, çevresel koşulları veya uyaranları hisseden veya algılayabilen malzeme ve yapılar olarak tanımlanabilirken, akıllı tekstiller, çevresel koşulları veya uyaranları yalnızca algılamakla kalmayıp aynı zamanda tepki veren tekstil yapıları olarak tanımlanabilir. Bu uyaranlar ve tepkiler, termal, kimyasal, mekanik, elektriksel, manyetik veya başka bir kaynaktan olabilir. Giysilerin üzerine yerleştirilen RFID etiketleri, nasıl yapılacağı, ütüleneceği, düğme, yıkanacağı ve paketleneceği hakkında bilgiler içerir. Radyo frekansı kullanarak tek tek nesnelerin otomatik olarak tanınması için bir yöntemdir.
32.Kesim Departmanında İnsan-Robot Teknolojisi İş birliği Projesi: Kumaşın otomasyon sistemler ve robotlar tarafından kesim masasına yayılması, minimum düzeyde insan etkileşimi kullanılarak, lazer sistemleri ile kesim işlemini tamamlamak.
33.Robotik Kalite Kontrol Projesi: Müşteri gereksinimlerini karşılamak için nihai ürün, müşteriye teslim edilmeden önce, belirlenmiş belirli kalite kriterlerini karşılamalıdır. Bu kalite standartları, ürünün vücut ölçülerinin doğruluğu, kumaşın kalitesi, üretim işlemleri gibi kriterleri içerir. Günümüzde kalite kontrol insanlar tarafından yapılmaktadır ancak bu bazen yanlış sonuçlara neden olmaktadır. Kalite kontrol sürecini hızlandırmak, başarısını artırmak ve üretimle ilgili verileri düzenli olarak toplamak için bilgisayar destekli kalite kontrol sistemleri kurulmalıdır.
34.Boyahane Otomasyon Sistemi Projesi: Boyarmadde ve kimyasal dozajlama, tartım, çözme ve dağıtma hatları, tuz ve soda karıştırma depolama ve dağıtma sistemlerinden oluşmaktadır.
35.Demir Cevherinden Mini Yüksek Fırınla Demir Üretimi, Kendi Yerinde Üretim Projesi: Elâzığ, Malatya ve Sivas bölgeleri demir cevheri açısından zengin bölgeler olup, buralarda çıkartılan demir cevherleri İskenderun, Karabük ve Ereğli demir çelik fabrikalarına gönderilmektedir. Önerdiğimiz projemizde bu cevherlerin bir kısmı bölgede kalarak kendi bölgesinde demir-çelik üretiminin yapılması sağlanacaktır. Şöyle ki; yüksek fırın benzeri ancak yüksek fırına göre oldukça düşük kapasiteli, fırın boyu 15 metre olan, saate 20-30 ton üretim yapacak bir fırın kurulmalıdır. Bu fırında demir cevheri indirgenip pik demir ve çelik üretimi sağlanmalı ve elde edilen ürünler hem Elâzığ hem de Türkiye’deki diğer döküm fabrikalarına satılmalıdır.
36.Savunma sanayine yönelik ürünler yüksek katma değerli ürünlerdir. Bu ürünlerin belirli bir kısmı döküm sektörüyle ilgilidir. Bu bakımdan ivedilikle gerek savunma sanayi müsteşarlığı gerekse savunma sanayinde çalışan firmalarla görüşülmeli ve hedef ürünler belirlenmelidir. Bunun için gerek hükümet yetkililerinin gerekse sektörde çalışan il dışındaki özel firmaların katılacağı toplantıların yapılması büyük önem arz etmektedir.
37.Sağlık sektörü her zaman önemini korumuş ve güncel olan sektörlerden biridir. Bu sektörde kullanılan ürünlerin içinde döküm ürünleri de bulunmaktadır. Paslanmaz çelik en önemli ürünlerin başında gelmektedir. Paslanmaz çelik döküm haliyle olduğu gibi, haddelenmiş mamul olarak da oldukça önem arz etmektedir. Bu bakımdan döküme ilave olarak, büyük olmayan, belirli ölçekli haddeleme üniteleri kurulumuyla sektöre üretim yapılabilir.
38.Fırat Üniversitesi iş birliği: Fırat Üniversitesi’nin Mühendislik ve Teknoloji Fakültesindeki ilgili bölümler döküm sektörü için kalitenin arttırılması ve otomasyona dayalı üretim yapılması adına önemli bir fırsattır. Döküm sektörü Metalurji, Elektrik-Elekronik, Yazılım, Mekatronik ve Makine mühendisliğini ilgilendiren bir sektör olup, ilgili tüm bölümler Fırat Üniversitesi bünyesinde bulunmaktadır. İlgili bölümlerle diyalog halinde olunmalı, dökümhanelerde yaşanılan sorunlara çözüm üretilmesi ya da mevcut durumu daha ilerilere taşıma adına lisans üstü çalışmalara konular verilmelidir. Bunun için üniversite-sanayi iş birliği toplantıları yapılmalı ve bu husus canlı tutulmalıdır.
39.Yeni Nesil Dökümhanelerin Kurulması: Ülke genelinde faaliyet gösterecek yeni kurulan dökümhaneler çağın gerektirdiği biçimde seri üretime uygun, zamandan ve işçilikten tasarruf edecek şekilde kurulmaktadır. Dolaysıyla geleneksel üretim anlayışıyla üretime devam edilmesi durumunda mevcut fabrikalar yeni nesil fabrikalarla yarışamayacak hale gelebilir. Bu durum işletmelerin kapanmasıyla sonuçlanabilir. Bu nedenle mevcut dökümhaneler çağın gerekleri doğrultusunda üretim hızlarını arttırma ve maliyeti düşürücü tedbirleri almalıdırlar.
40.Otomasyona Dayalı üretim: Dökümhaneler çalışma şartlarının ağır olduğu ortamlar olup, mümkün mertebe insana dayalı çalışma koşullarının elimine edilmesi gerekir. Bu bakımdan robotik sistemler ve otomasyona dayalı üretim hatlarının kurulumu söz konusudur. Bunun için firmaların şimdiden planlama yapması gerekmektedir.
41.Tekstil ve deri işleme makinaları imalatı tesisi,
42.Shrink ambalaj ve çeşitli kaynak makinaları tesisi,
43.Kriko esaslı sabit kaldırıcı cihazlar üretimi,
44.Genel ve özel amaçlı makinalar yedek parça imalatı tesisi,
45. Otomotiv parçaları üretim tesisi.
46.Beton kiremit imalatı tesisi,
47.Su şişeleme tesisi,
48.Sulama ekipmanları üretim tesisi,
49.Kraft torba kağıdı üretim tesisi,
50.Teneke kutu üretim tesisi,
51.Cam mozaik üretim tesisi.
52.Üretim Tesislerine bürokratik ve ekonomik destekler verilmesi, sektörel yatırımların ve üretimlerin her boyutu ile desteklenmesi,
a.Orcik, Pekmez, Pestil, Bal ve Reçel Üretim Tesisi,
b.Turşu, Sirke, Salça, Ketçap Üretim Tesisi,
c.Meyve ve Sebze Kurutma ve Paketleme Tesisi,
d.Gezin Fasulye, Nohut, Erişte, Tarhana, Kurut ve Bakliyat İşleme ve Paketleme Tesisi,
e.Aromatik ve Bitkisel Meyve ve Çay İşleme ve Paketleme Tesisi,
f.Meyve suyu (Üzüm, Karadut, Kayısı, Elma, Çilek) İşleme ve Paketleme Üretim Tesisi,
g.Üzüm –Kayısı Suyu ve Entegre İşleme Tesisi,
h.Meyve ve Sebze İşleme ve Kurutma Tesisi,
i.Karaçalı Suyu İşleme ve Paketleme Tesisi,
j.Kanatlı Hayvan Kesimhane gibi işleme ve paketleme tesislerinin kurulması,
k.Pellet Üretim Tesisi (Enerji Hammaddesi ile Ağaç sanayi hammaddesi),
l.Likid Oksijen Üretim Tesisi,
m.Kaldırım Taşı, Bordür Taşı, Çit Betonu, Beton Boru ve Beton Elemanları Tesisi,
n.Bot, Ayakkabı, Çanta, Lastik Eldiven, Bere, PVC tabanlı vana vb Üretim Tesisi,
o.Park ve Bahçe Oyun Gurupları,
p.Kauçuk Tabanlı zemin kaplamaları Üretim Tesisi,
q.Logar Kapakları, Yön Levhaları,
r.Çöp Konteynırları, Demir ve Demir Dışı Metaller İmalat Üretim Tesisi,
s.Tıbbi Tekstil Ürünleri Üretim Tesisi,
t.Lisanslı Depolar (en az 10 Adet),
u.Protoksit Di Azot (Narkoz) Gazı Üretim Tesisi,
v.Mobilya Aksesuarları (Kapı, Kol, Düğme Vb) Üretim Tesisi,
w.Güneş Paneli Üretim Tesisi,
x.Konfeksiyon (Çorap, Penye, Gömlek, Tulum Vb) Üretim Tesisi,
y.Seramik Üretim Tesisi (Yer Ve Duvar Kaplama Seramikleri),
z.Sakat Arabaları Ve Engellilere Yönelik Ürünlerin Üretimi gibi çeşitli işleme ve üretim tesislerinin kurulması.
aa.Tekstil Dokuma ve Boyama Entegre Tesisi,
53.Üretim Tesislerine bürokratik ve ekonomik destekler verilmesi, sektörel yatırımların ve üretimlerin her boyutu ile desteklenmesi,
a.Giyim ve Dokuma Fabrikası,
b.Konserve Meyve Sebze Fabrikası,
c.Yem Fabrikası,
d.Un Fabrikası,
e.Deri Fabrikası,
f.Oyuncak Fabrikası,
g.Ampül ve Elektrik Teçhizat Fabrikası,
h.İlaç Üretim Fabrikaları,
i.Halı Fabrikaları,
j.Plastik Şişe Fabrikası,
k.Kimyasal Madde Üretim Tesisleri,
l.Lastik Üretim Fabrikası,
m.Otomobil Yedek Parça Üretim Fabrikası,
n.Seramik Fayans Üretim Tesisleri,
o.İplik Fabrikası,
p.Sabun ve Deterjan Fabrikası,
q.Elâzığ Krom Çelik Fabrikası.
54.Bugün hiçbir kuruluşun elinde, Elazığ’daki hazineye ait arsaların kullanım amaçlarına göre parselasyon çalışmasının yapıldığını gösteren bir harita yoktur. Milli Emlak Müdürlüğü, bedelsiz verilecek hazine arsasını yatırımcının bulmasını ve müracaat etmesini istemektedir. Yatırımcı uzun araştırmalar neticesinde bedelsiz arsa bulsa bile, bürokratik işlemlerin çokluğu ve yaşanan zorlu süreç yatırımcının caymasına ve yatırımdan vazgeçmesine neden olmaktadır. Milletvekillerinden beklentimiz, konunun takipçisi olmaları, yasal ve bürokratik engellerin bir an önce azaltılması ve ortadan kaldırılması
55.Yeni yatırım yapacak, yatırımını büyütecek, ihracat yapacak işletmeler ve yatırımcılar tarafından FKA’ya bugüne kadar yüzlerce proje teklifi sunulmuş olmasına rağmen, Ajans bütçe imkanları doğrultusunda bu taleplerin ancak yüzde 7-10’unu karşılayabilmiştir. Ajansların “Tek Adım Yatırım Danışma Ofisi” gibi çok önemli bir hizmet sunumu yapması ve aynı zamanda da talepleri karşılayabilecek yeterli kaynağa sahip olması gerekmektedir. Bu konunun mutlaka ele alınması ve Milletvekillerimizce gereğinin yapılması
56.Fırat üniversitesi, bölgedeki ilgili üniversiteler, uluslararası üniversiteler ve Kandilli Rasathanesi ile iş birliği yaparak, ULUSLARARASI HARPUT RASATHANESİNİN Elâzığ’a kurulması,
57.Devlet Demiryolları Güzergahının Değiştirilmesi sağlanmalıdır. Hankendi Beldesi yakınından ayrılacak yeni güzergâh, şehir merkezine girmeden, Meryem Dağı arkasından, Yukarı Demirtaş – Yalınız Köyleri arasından geçmeli, Yemişlik Köyü civarından geçecek ve Gümüşkavak Mahallesinde eski güzergahına dahil olmalıdır.
58.ELAZIĞ İŞ ADAMI İLE EL ELE, ELAZIĞ BÜROKRATI İLE EL ELE adı verilecek uluslararası organizasyonlar yapılması, Elazığlı Bürokrat ve İş adamları ilimize davet edilerek şehrin geleceğinin konuşulması,
59.Yıkılıp yok olan Azot Gübre Sanayinin geri getirilmesi
60.Sodyum biKromat tesisinin geri getirilmesi
61.Kapatılan Kurşun Çinko tesisinin yeniden çalışması
62.Leonartit gübre tesisinin acilen kurulması
63.Güneş enerjisinin kurulma işlemlerinin kolaylaştırılarak yaygın hale getirilmesi
64.Üniversite yatırımcı iş birliğinin kurulması
65.Jeopolitik konumu ile bölgenin geçiş kapısı durumunda olan Elazığ’da, tüm bölgenin ekonomik gelişmişliğine ve şehrimizin gelişim ve istihdamına önemli katkı sağlayacak olan “ELAZIĞ DDY LOJİSTİK MERKEZİ PROJESİ” yapılması
66.Kalkınma Ajansları, Avrupa Birliği, TÜBİTAK ve Bakanlıklar gibi tarafından yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri, üniversiteler, kamu kurumları, odalar ve borsalar, işletmeler ve ilgili diğer kuruluşlar ile iş birliği yapacak, ilin ve bölgenin gelecek stratejilerine destek olacak YEREL KALKINMA VE REKABET ENSTİTÜSÜ’nün kurulması,
67.Çeşitli Kooperatiflerin kurulması ve Kooperatifçiliğin özendirilmesi (Yatırım, Pazarlama, Pazar Geliştirme ve Dağıtım Kooperatifi, Tarım, Hayvancılık, Su Ürünleri Yetiştirme ve Üretim Kooperatifi, Turizm, Tanıtma ve Yatırım Kooperatifi, Elazığ Kalkınma ve İstihdam Kooperatifi, Gıda, Yöresel Ürünler Üretim ve Markalaşma Kooperatifi, Dokuma, Tekstil, El Sanatları ve İş Geliştirme Üretim Kooperatifi, Enerji ve Doğal Kaynaklar Üretim Kooperatifi, Sağlık Üretim Kooperatifi, Eğitim ve Teknoloji Üretim Kooperatifi, AR-GE, Makro ve Mikro Yatırımlar Kooperatifi gibi.) (Sıtkı Taşel)
