Elvan Işık Gezmiş fındık olmazsa olmazımız
“Fındığın Başkenti Giresun “un ilk kadın Milletvekili Elvan Işık Gezmiş; fındık fiyatının bir an önce üreticinin hak ettiği miktarda açıklanmasını istedi.
CHP Giresun Milletvekili Elvan Işık Gezmiş, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında “Doğu Karadeniz halkının ana geçim kaynağı olan fındık bizim baş tacımız, yaşam biçimimizdir.
Dünya’da fındık üretiminin yüzde 70’ini karşılayarak 2 milyar doların üzerinde girdi sağlayan fındık üreticisinin hakkının gasp edilmesine, emeğinin yok sayılmasına izin vermeyeceğiz. Olası emek sömürüsünde meydanlara çıkıp tepkimizi göstereceğiz” dedi.
Elvan Işık Gezmiş konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Bölgemizdeki fındık arazisi dik ve engebelidir, üreticilerimiz zor koşullarda çalışmaktadır. Bahçelerin bakımı zor olduğu gibi gübre, ilaç, budama gibi maliyetler ile toplatılması masraf gerektiren işlerdir.
Dolayısıyla, yoğun ve zorlu bir üretim sürecinin yanı sıra her geçen gün artan girdi maliyetlerinin altında ezilen üretici çaresiz kalmamalıdır.
Giresun ve bölgemizde yaklaşık yüz yıllık olan dikim alanları ekonomik ömrünü doldurmak üzeredir. Bu sebepten fındık bahçelerimiz acilen yenilenmeli, bu yenilenme devlet destekli olmalı ve acilen teşvik edilmelidir. Aksi hâlde, dünyada söz sahibi olduğumuz fındık üretiminde bu gidişle gerilerde kalacağız.
Fındıkta ekonomik sorunlar kadar sosyolojik sorunlar da üretimi olumsuz etkilemektedir. Genç kuşak, maalesef fındık üretimine ekonomik yetersizlikler nedeniyle ilgi duymamakta ve cennet memleketlerini bırakıp büyük şehirlere göç etmektedir.
Giresun başta olmak üzere, Doğu Karadeniz’deki fındık bölgesi en çok göç veren bölgedir; Giresun nüfusunun yüzde 70’i göç etmiş durumdadır”
Giresun Milletvekili Elvan Işık Gezmiş önerilerini şöyle sıraladı:
1- Üreticiye verilen 170 liralık alan bazlı destek maalesef 10 yıldır arttırılmadı. Ancak bu süreçte gübre, ilaç ve budama gibi maliyetler fahiş oranda arttı. 2002’de 1 ton gübre fiyatı 194 TL iken 2012’de 761 lira, 2024 yılında ise 10 bin liraya ulaşmıştır. Gelinen nokta itibariyle, üreticiye verilen desteğin enflasyon ve maliyet oranlarına göre güncellenmesi kaçınılmazdır.
2- TMO’nun fındık alımlarında yarattığı sorunlar artık bir son bulmalı, üretici günlerce fındığını satmak için TMO kuyruklarında çile çekmemeli, ilçelerde TMO alım noktaları oluşturulmalıdır.
3- Fındık üretiminde lokomotif konumda olan ülkemiz, fındığı dış pazarda daha etkili bir hale getirme konusunda eksik kalmıştır. Fındık bahçelerinin gençleştirilmesi, üretim maliyetlerindeki dengesizlik, rekolte tahminlerin manipüle edilmesi, ihracat gelirleri ve fındığa yüklenen katma değer çalışmalarında yetersiz kalınmıştır.
4- Fındık fiyatı geciktirilmeden ve sezon başlamadan en geç 20 Temmuz’da açıklanmalıdır. Ve buna bağlı olarak fındık işçisinin yevmiyesi ayarlanmalıdır.
5- Ayrıca fiyat, Fındık Sen, Ziraat Odası, Çiftçi dernekleri gibi üretici örgütlerinin yöneticileriyle görüşülerek, ortak alınmalıdır. Fındık politikalarının yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Ulusal bir Fındık Şurası’nın fındığın anavatanı Giresun’da toplanarak yeni bir strateji ve istikrarlı bir fındık politikası oluşturulmalıdır.
6- Giresun kalite fındık, levant kaliteden ayrılmalı ve levant kalitenin en az % 10 arttırılması gerekmektedir. Buna göre bir fiyat ayarlaması yapılmalıdır.
7- Fındık üreticisi 5 sene önce sadece fındık kurdu ve fındık filiz güvesine karşı mücadele ediyor iken şimdilerde fındık kurdu ve fındık filiz güvesinin yanı sıra kokarca ve küllenme hastalığına karşı da mücadele etmektedir. Dolayısıyla bu süreç üreticiye daha fazla maliyet ve daha yoğun bir iş gücü getirmektedir.
Elvan Işık Gezmiş, bir ay sonra toplanacak fındıkta olası hak gaspında meydanlara çıkarak tepki göstereceklerini belirterek de konuşmasını şöyle sonlandırdı:
“Dünyada fındığın yüzde 70’ini biz üretiyoruz ve 8 milyon yurttaşımız bu işten ekmek yiyor. Ancak parayı çok uluslular kazanıyor. Yani cefasını Karadeniz çiftçisi çekiyor, sefasını sermayeye hizmet eden fındık şirketleri sürüyor. Çok uluslu şirketlerin fiyatları baskılamak için rekolteyi yüksek gösterme oyunlarına ve emek sömürüsüne göz yummayacağız. Yeni sezon yaklaşırken nefesini tutmuş olan üreticinin hakkını güvence altına almak ve alın terinin karşılığını vermek hükümetin boynunun borcudur.
Fındıkta olası bir hak gaspında çayda ve buğdayda olduğu gibi meydanlara ineceğiz ve Genel Başkanımız Özgür Özel liderliğinde haksızlığa ve emek sömürüsüne karşı ses yükselteceğiz. Bizim fındığımızla yabancılar zengin oluyor, üreticimiz boynunu büküyor. Fındık üreticimiz sahipsiz değildir”
