Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Bakanlığın 2025 yılı bütçesinin sunumunun ardından milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı.
Fidan, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) sistemi içerisinde bulunmadığını ve vatandaşların biyometrik bilgilerinin karşılıklı paylaşılmadığını vurgulayarak, "AB topraklarına ilk girecek olan şahıs bu verileri bunlara veriyor. AB kurumsallaştıkça daha fazla bürokratikleşiyor ve daha fazla veriye ihtiyaç duyuyor." diye konuştu.
Bazı Avrupa ülkelerindeki yetkililerin, Türk yatırımcılardan memnun olduğunu ve bu kişilerin bölgedeki çalışmalarını artırmasını istediğini aktaran Fidan, AB ülkelerinin ortak kullandığı Şengen sistemi nedeniyle engellerle karşılaşıldığını söyledi.
Fidan, Türkiye'nin BRICS'e katılıp katılmayacağı konusundaki tartışmalara değinerek, "BRICS, kurumsal bir başvuru ve kabul mekanizması olan bir yer değil. Öyle bir kurumsallaşması yok. Üyeler bir araya geliyorlar, birilerini davet ediyorlar. Ama sizin de bir şekilde ilginizi ifade etmeniz gerekiyor. Biz ilgimizi ifade ettiğimizi söyledik." açıklamalarında bulundu.
AB'nin kurumsallaşması, derinleşmesi, birliği ve işleyişinin, BRICS'te bulunmadığını anlatan Fidan, "Bunun burada olması mümkün olacak mı? Zor. Ama burada bir dünya oluşuyor, bir tartışma var. Alternatif ekonomik düzenler aranıyor." görüşünü paylaştı.
"Türkiye bir başka ülkenin uydusu olabilecek bir ülke değil"
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, BRICS'in kurumsal bir başvuru ve kabul mekanizmasının bulunmadığını belirterek, "Öyle bir kurumsallaşması yok. Üyeler bir araya geliyorlar, birilerini davet ediyorlar. Ama sizin de bir şekilde ilginizi ifade etmeniz gerekiyor. Biz ilgimizi ifade ettiğimizi söyledik." dedi.
Dışişleri Bakanı Fidan, ülkelerin, kendilerinin kurmadığı bir sistemin üyesi olduğunda yaptırımla karşılaşabildiğine işaret ederek, "Sizin kendi kurucusu olmadığınız ve egemeni olmadığınız herhangi bir kulüpte mevcut şartlar sizin aleyhinize döndüğü zaman her zaman için şantaja tabi tutulabilirsiniz. Türkiye bunu yaşıyor, başka ülkeler bunu yaşıyor." ifadesini kullandı.
"Türkiye bir başka ülkenin uydusu olabilecek bir ülke değil" değerlendirmesinde bulunan Fidan, Türkiye'nin bağımsızlığının ve özgürlüğünün her şeyin üstünde olduğunun altını çizdi.
BRICS'e ortaklıkla ilgili bir teklif geldiğini hatırlatan ve bunu değerlendirdiklerini söyleyen Fidan, "Şu anda hiçbir ülkeye üyelik daveti gitmiş değil." sözlerini sarf etti.
Bakan Fidan, CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba'nın dile getirdiği iddiaların gerçeği yansıtmadığını belirterek, "(Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı havalimanında karşıladığı iddiası) Düşünüyorum, gerçekten böyle bir sahne yaşandı mı? Ben havalimanında, orada mıydım? O kadar böyle güzel teatral anlattık ki onu; oradan heyecanı yükseltti, yükseltti, yükseltti, sonra tak, gol atmaya çalışıyor. Böyle bir gerçeklik yok. 22 Haziran 2022'de Muhammed bin Selman geliyor. Devlet Başkanı olmadığı için, o ünvanı olmadığı için onu karşılayan o dönemki Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Fuat Oktay. Ben o dönem Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanıyım. Ben resimde yokum." dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın uluslararası protokol teamüllerine uygun hareket ettiğini vurgulayan Fidan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Suudi Arabistan Veliaht Prensi bin Salman ile böyle bir protokol ilişkisinin bulunmadığını dile getirdi.
Fidan, Türkiye'nin sınır ötesindeki Kürtlerin tek hamisi olduğunu belirterek, "Bunun hiç lamı cimi yok. Nasıl ki Balkanlar'daki Boşnaklar ve Arnavutların tek hamisi, gerçek destekleyicisi biziz, doğumuzdaki, güneyimizdeki Kürtler'in de hamisi biziz. Tarih böyledir. Tarihi değiştirmeyiz. Yani organik tarih de bugünkü tarih de budur." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin Erbil'le ilişkilerinin fevkalade iyi olduğuna dikkati çeken Fidan, "Bağdat'la Erbil arasındaki sorunları da çözmeye çalışıyoruz. Suriye'deki Kürtlerin PKK'lılaştırılma çalışması, son derece karşı olduğumuz bir konu. Oradaki insanların iyi niyeti varsa Türkiye'ye karşı ödevlerini biliyorlar. Türkiye'den, Irak'tan, İran'dan giden bütün PKK'lı kadroların gönderilip, orada Suriyelilerin kalması gerekiyor. Bizim sınır ötesindeki Kürtlerle ilgili hassasiyetimiz her zaman var." diye konuştu.
"Kalkınma Yolu fevkalade önemli"
Bakan Fidan, Kalkınma Yolu Projesi'ne değinerek, Türkiye'nin projeye önem verdiğini ve Irak ile ilk defa olumlu bir konunun bu sayede gündeme geldiğini hatırlattı. Fidan, Kalkınma Yolu'nun geçişine yönelik Irak'ın sınır kapısı tercihine karşı Türkiye'nin bir tercih dayatamayacağını ifade ederek, Bağdat ve Erbil'in bir araya gelerek bu konuda karar vermesi gerektiğini söyledi.
Fidan, "İyi bir haber var. Özellikle boru hattının açılmasıyla alakalı yakında iyi bir gelişme bekliyoruz. Biz hazırlıklarımızı yaptık. İnşallah boru hattı açılır. Kalkınma Yolu fevkalade önemli. Kalkınma Yolu da belki Rusların Kuzey-Güney Lojistik Yolu var, orayla da belli bir noktada iletişime geçirip daha güzel bir projeye dönüşebilecek gibi duruyor. Bu konuda ciddiyiz." bilgisini paylaştı.
F-16 siparişleri verildi
Dışişleri Bakanı Fidan, F-16 savaş uçaklarıyla ilgili en büyük sıkıntının siyasal irade olduğunu vurgulayarak, Milli Savunma Bakanlığının bu konuda teknik görüşmeleri tamamladığını, ön ödemelerin yapıldığını ve siparişlerin verildiğini bildirdi.
Eurofighter savaş uçağı konusunda da "Avrupalılarla siyasal irade" kısmının halledildiğini, Milli Savunma Bakanlığı ile teknik alanların konuşulduğunu aktaran Fidan, bu konuda henüz sipariş aşamasına gelinmediğini kaydetti.
AB fonlarına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını ifade eden Fidan, Türkiye Ulusal Ajansı tarafından tahsis edilen hibelerden hiçbirinin Avrupa Sayıştay'ı tarafından iptal edilmediğini belirtti.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Dışişleri Bakanlığının yanı sıra Avrupa Birliği Başkanlığı ve Türk Akreditasyon Kurumunun 2025 yılı bütçeleri kabul edildi.