ANKARA-BHA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi’ne katılmak üzere Çin’in kuzeyindeki Tiencin kentine geldi. Erdoğan’ı, Binhay Uluslararası Havalimanı’nda Çin Devlet Bakanı Ley Haycao, Türkiye’nin Pekin Büyükelçisi Selçuk Ünal ve büyükelçilik personeli karşıladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Çin ziyaretinde eşi Emine Erdoğan’ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat da eşlik ediyor. Heyette ayrıca AK Parti ve MHP’den üst düzey isimlerin yanı sıra MİT Başkanı İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Burhanettin Duran ve Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün de yer alıyor.
Zirvede kritik gündemler var
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Tiencin programı kapsamında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ev sahipliğinde düzenlenecek liderler onuruna verilen akşam yemeğine katılması bekleniyor. Erdoğan ayrıca Şi Cinping başta olmak üzere çeşitli ülke liderleriyle ikili temaslarda da bulunacak.
Zirvede, üye ülkelerin yanı sıra gözlemci ve diyalog ortaklarının da katılımıyla genişletilmiş "ŞİÖ Artı" oturumu gerçekleştirilecek. Erdoğan’ın bu oturumda bir konuşma yapması öngörülüyor.
Yeni yol haritası belirlenecek
Zirvenin en dikkat çeken başlıklarından biri ise ŞİÖ’nün önümüzdeki 10 yıla ilişkin stratejik yol haritası olacak. Çin lideri Şi Cinping’in başkanlık edeceği Devlet Başkanları Konseyi toplantısında, örgütün gelecek dönemde güvenlik, ekonomi ve kültürel etkileşim alanlarında izleyeceği politikalar masaya yatırılacak. Toplantının sonunda, "Tiencin Bildirisi" yayımlanarak stratejik vizyon belgesi kabul edilecek.
Bu yılki zirvede ayrıca İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ve Birleşmiş Milletler’in kuruluşunun 80. yılı dolayısıyla ortak bir açıklama yayımlanması planlanıyor.
Modi 7 yıl sonra Çin’de
Zirvede dikkat çeken gelişmelerden biri de Hindistan Başbakanı Nerandra Modi’nin katılım kararı oldu. Çin’le sınır sorunları nedeniyle ilişkilerde gerilim yaşayan Hindistan’ın zirveye bizzat katılımı, iki ülke arasındaki diplomatik normalleşmenin işareti olarak görülüyor. Modi, 7 yıl aradan sonra Çin topraklarına resmi bir ziyarette bulunmuş olacak.
Putin’den “tarihsel gerçeklik” vurgusu
Zirveye katılan diğer önemli liderlerden biri de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin. Putin’in, zirvenin ardından Pekin’de düzenlenecek 80. yıl askeri geçit törenine de katılması bekleniyor. Ziyareti öncesinde Çin medyasına konuşan Putin, Batılı ülkeleri İkinci Dünya Savaşı’nın tarihini çarpıtmakla suçlayarak, “Tarihsel gerçekliklerin siyasi çıkarlara göre yeniden yazılmasına karşı Rusya ve Çin birlikte duruyor” mesajını verdi.
1996’da “Şanghay Beşlisi” olarak yola çıkan ve zamanla küresel bir yapıya evrilen ŞİÖ, bugün Avrasya’nın %65’ini kapsayan bir coğrafyada, dünya nüfusunun %40’ını ve küresel GSYH’nin yaklaşık %30’unu temsil ediyor. Türkiye, 2012’den bu yana ŞİÖ’nün “diyalog ortağı” statüsünde yer alıyor.
ABD’nin izlediği tek taraflı politikaların ardından Çin ve Rusya’nın öncülüğündeki ŞİÖ, çok taraflılık, bölgesel güvenlik ve ekonomik entegrasyon vurgusuyla küresel siyasette alternatif bir merkez olarak öne çıkıyor.
