Başkentin İlk Dünya Mirası; GORDİON

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) Dünya Mirası Komitesi'nin Uzatılmış 45. Oturumu, 10-25 Eylül tarihleri arasında Riyad'da yapılıyor. UNESCO, bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıklara “Dünya Mirası” statüsü veriyor. Bu kapsamda GORDİON Türkiye’den listeye giren 20’nci, Başkentimizin de ilk dünya mirası oldu.

Halil İbrahim Yılmaz'dan İlk Açıklama

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkan Yardımcısı ve Ankara Kent Konseyi Başkanı Halil İbrahim Yılmaz'ın GORDİON'la ilgili ilk mesajı şöyle; "Ankara kenetlendi ve GORDİON, UNESCO, Dünya Mirası Asil Listesi'ne girdi. Bu gurur 6 milyonun ev sahibi olan 85 milyonluk ailemizin. Durmuyoruz sırada Arslanhane Camii var."

GORDİON

UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne giren Gordion, İç Kale Höyüğü, Dışarı Kent ve 73 tümülüsün yer aldığı bir alandan oluşuyor. Yaklaşık 70 yıl önce bu Tümülüs bulunduğunda dünyada şimdiye kadar bilinen en eski ahşap mezar odasına sahip olduğu tespit ediliyor. GORDİON, insanlık tarihinde önemli bir aşamayı anlatmaktan, insanın yaratıcı dehasını temsil etmesine, dünya tarihinin önemli aşamalarını temsil etmesine varıncaya kadar listeye alınma kriterlerini karşılayan bir hazine durumunda.

Meşhur Gordion Düğümü Efsanesi’nin Merkezi Polatlı Yassıhöyük’teki Gordion’dur

Makedonya Kralı Büyük İskender, Pers İmparatorluğu’na karşı sefer yürütmek üzere Anadolu’yu geçerken Gordion’a gelir. Burada bulunan Zeus Tapınağı’nda özel bir araba olduğunu duyar. Arabanın boyunduruğu, gövdesine kızılcık kabuğundan karmaşık bir düğüm ile bağlanmıştır. Efsaneye göre bu düğümü çözen kişi tüm Asya’yı yönetecektir. İskender düğümü çözmeyi dener, başarısız olunca da kılıcını çekerek düğümü keser. Çözülmesi imkânsız düğüm anlamına gelen kördüğüm de Gordion’dan türemiştir. Bunun yanı sıra, Frig Kralı Gordios’un oğlu olan Kral Midas’a ait efsaneler de bütün dünyaca biliniyor. UNESCO’nun 1972 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi’ne göre oluşturulan ve Dünya Mirası Komitesi tarafından belirlenen Dünya Mirası Listesi'nde Dünya Miras Alanı olarak ilan edilen 1157 miras yer alıyor. Bunlardan 900’ü kültürel, 218’i doğal ve 39’u karma (doğal ve kültürel) miraslar. TÜRKİYE’NİN bu listede 17’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 19 MİRAS ALANI bulunuyor. Bunlar: 1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985 2. İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985 3. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı) 4. Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986 5. Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987 6. Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı) 7. Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988 8. Safranbolu Şehri (Karabük) 1994 9. Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998 10. Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011 11. Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012 12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014 13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014 14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015 15. Efes (İzmir) 2015 16. Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016 17. Aphrodisias (Aydın) 2017 18. Göbekli Tepe (Şanlıurfa) 2018 19. Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021 Dünya Miras Komitesi tarafından UNESCO Dünya Mirası Listesine alınan bu mirasların yanı sıra bir de bu listeye önerilmesi öngörülen ancak henüz adaylık süreçleri tamamlanmayan miraslardan oluşan Geçici Liste bulunuyor. Türkiye’nin Geçici Listede ilki 1994 yılında sunulan ve son olarak 2021 yılında güncellenen şekliyle 77 kültürel, 4 karma ve 3 doğal olmak üzere toplam 84 mirası bulunuyor. Listeye Kaydediliş Tarihleriyle Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları 1.Karain Mağarası (Antalya) 1994 2.Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000 3.Alahan Manastırı (Mersin) 2000 4.Alanya (Antalya) 2000 5.Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000 6.İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000 7.Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000 8.Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000 9.Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000 10.St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000 11.St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000 12.Sümela Manastırı (Trabzon) 2000 13.Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009 14.Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009 15.Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009 16.Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011 17.Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011 18.Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012 19.Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012 20.Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012 21.Gordion (Ankara) 2012 21.Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012 23.Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012 24.Niğde'nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012 25.Mamure Kalesi (Mersin) 2012 26.Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012 27.Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012 28.Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012 29.Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013 30.Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013 31.Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013 32.Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014 33.Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014 34.Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014 35.Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014 36.Kültepe - Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014 37.Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014 38.Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014 39.İznik (Bursa) 2014 40.Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014 41.Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014 42.Vespasianus - Titus Tüneli (Hatay) 2014 43.Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014 44.Akdamar Kilisesi (Van) 2015 45.Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015 46.Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015 47.Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015 48.Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015 49.Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015 50.Uzunköprü (Edirne) 2015 51.İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015 52.Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015 53.Bodrum Kalesi (Muğla) 2016 54.Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016 55.Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016 56.Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016 57.Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016 58.Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016 59.Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016 60.Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016 61.Yivli Minare Camii (Antalya) 2016 62.Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017 63.Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017 64.İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017 64.Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018 66.Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018 67.Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018 68.Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018 69.Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018 70.Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018 71.Anadolu'daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2018 72.İzmir Tarihi Liman Şehri (İzmir) 2020 73.Koramaz Vadisi (Kayseri) 2020 74.Zerzevan Kalesi ve Mithraeum (Diyarbakır) 2020 75.Karatepe Aslantaş Arkeolojik Alanı (Osmaniye) 2020 76.Beypazarı Tarihi Kenti (Ankara) 2020 77.Mardin Midyat Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise-Manastırları (Mardin) 2021 Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar: 78. Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015 79. Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000 80. Kekova (Antalya) 2000 81. Kemaliye Tarihi Kenti (Erzincan) 2021 Doğal Miras: 82. Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013 83. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016 84. Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019