Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Aydal, Yedinci nesil teknolojiye sahip Türkiye’nin 4. sondaj gemisi Abdülhamid Han için Doğu Akdeniz’de belirlenen sondaj yerinin yanlış olduğunu ileri sürdü.
Aydal, doğalgaz bulunma ihtimali yüksek yerlerin; Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nce illegal olarak ruhsatlandırılan ve Münhasır Ekonomik Zon alanımız içinde kalan 4,5,6,7 Nolu ruhsat alanlarının kuzey kısımlarında kalan yerler olduğunu da belirtti.
Doğalgaz bulmak için yapılan çalışmalar takdire şayan
Yeniden Refah Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Yüksek Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Doğan Aydal, yaptığı açıklamada Hükümetin denizlerimizde Doğalgaz ve Petrol aramak için gösterdiği gayretlerin takdire şayan olduğunu ancak doğalgaz veya petrol arama için seçilen yerler hakkında aynı olumlu cümleleri kurmanın mümkün olmadığını söyledi.
Sondajlar İçin Yanlış Yerler Seçildi
Daha önce İskenderun körfezi ve Kıbrıs Adasının kuzeyinde yapılan, 3-4 bin metre gibi düşük derinlikli sondajlarla hiçbir sonuç alınamadığını hatırlatan Aydal, şunları kaydetti:
“Karadeniz’de Romanya’ya ait Neptün sahalarında doğalgaz bulunması sebebiyle aynı uzantıda Türkiye Özel Ekonomik Zonu içinde kalan Tuna 1 sahası haricinde delinen Türkali 1,2,3….. ve Türkali 7 sahaları ve Amasra kuyusunda olumlu sonuç alınamamıştı. Benzer şekilde Doğu Akdeniz’de seçilen bütün sondaj yerlerinde olumlu sonuç alınamamıştı. İskenderun Körfezi, Mersin, Adana, Antalya açıklarında ve KKTC doğu ve batı bölgelerinde, son yirmi yılda yapılan bütün sondajlar olumsuz sonuçlanmıştı.”
Abdulhamid Han Gemisi İçin Seçilen Sondaj Yeri de Yanlıştır
Derin sondaj yeteneğine sahip olmasına rağmen Mersin Taşucu açıklarına Abdulhamid Han Sondaj gemisinin gönderilme kararının alınmasını manidar bulduklarını belirten Aydal, “Anlaşılamayan bir başka husus da Abdülhamid Han gemisinin neden hala Taşucu açıklarında bekletildiğidir. Gemi bölgeye 10 Temmuz 2022 tarihinde ulaşmış ve Sayın Cumhurbaşkanımız, 9 Ağustos 2022’de Taşucu limanında, gemide sondaj ile ilgili brifing almıştır. Aradan kırk gün geçmesine rağmen 18 Eylül tarihli Marine trafik raporuna göre, Navtex ilan edilen, Gazipaşa İlçemizin 55 km açıklarındaki “YÖRÜKLER 1” sondaj sahasına hala gitmemiş, Taşucu limanında demirli durmaktadır.” İfadelerini kullandı.
Doğalgaz çıkma ihtimali yüksek bölgelerde arama yapılmalı
Hükümetimizin doğalgaz çıkma ihtimali yüksek olan bölgelerde çalışma yapması gerektiğini belirten Aydal, “Hükümetimiz, özellikle, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nce illegal olarak ruhsatlandırılan ve Münhasır Ekonomik Zon alanımız içinde kalan 4,5,6,7 Nolu ruhsat alanlarının kuzey kısımlarında kalan yerlerde Navtex ilan edip sondajlar yapmalıdır. Bu bölgedeki çalışmaları hızlandırmak için uzun süredir Filyos Limanı’nda demirli bulunan Kanuni sondaj gemimiz ile yine Filyos Limanı’nda demirli Oruç Reis Sismik gemimiz bölgeye gönderilmelidir.” dedi.
Navtex ilan edilen Yörükler 1 sondaj sahasının konumu ve Münhasır Ekonomik Alanlarımıza tecavüz eden 4,5,6 ve 7 nolu GKRY ruhsat alanlarının konumu. İlk arama yerleri açık mavi alanlarda olmalıdır.
Neden o bölgelerde doğalgaz aranmalı?
Aydal, tavsiye ettiği alanların neden öncelikli sondaj alanları olarak tercih edilmesi gerektiğini de şöyle açıkladı:
“Bölgedeki jeolojik oluşum dikkate alındığında, Doğu Akdeniz’de şimdiye kadar bulunan bütün doğalgaz ve Petrol yataklarının, Afrika kıtasının, Akdeniz tabanından Anadolu kıtasının altına daldığı bindirme zonunun güney kısmında kaldığı görülecektir. Bu bindirme zonu Kıbrıs adasının hemen güneyinden geçmektedir ve esasında Kıbrıs, Girit gibi adaların oluşumuna sebep olan olay da bu bindirme olayıdır.
Bu bölgede su derinliği bindirme sınır bölgelerinde 3 km’ye ulaşmaktadır. Genel su derinliği 2 km kadardır. Doğu Akdeniz Jeolojisi dikkatle incelenirse, Messinian döneminde ( 7,24 milyon yıl ile 5,33 milyon yıl arası) tektonik hareketler sonucu Cebeli Tarık Boğazının çöktüğü, Akdeniz’in buharlaşma sebebiyle kuruduğu ve tabanın tuz ve Jips çökelleriyle kaplandığı ifade edilmektedir. Tuz ve jips kalınlığı 2-3 km arasında değişmektedir. Doğu Akdeniz’deki doğalgaz ve Petrol kapanlarını oluşturan ve sızmayı önleyen unsurun da bu tuz ve jips katmanları olduğu bilinmektedir. Bu verinin bir diğer anlamı, su ortalama derinliği ve tuz-jips kalınlıkları dikkate alındığında, yapılacak sondajların en az 5-6 kilometre derinliğinde olma mecburiyetidir.”
Doğalgaz bulunma ihtimali düşük yerlerde vakit kaybediliyor
Son Navtex ilan edilen alanda olduğu gibi, jeolojik olarak çok az bulunma ihtimali bulunan yerlerde vakit kaybedilmemesi gerektiği uyarısında bulunan Aydal, “Hükümetimiz, eğer gerçekten Doğu Akdeniz’de doğalgaz arıyorsa, öncelikli alanları aşağıda gösterilen sarı taralı alanı tercih etmeli, daha önce bulunan ve kırmızı renklerle ifade edilen doğalgaz haznelerinin doğrultularına da özellikle önem vermelidir.” İfadelerini kullandı.
Navtex için öncelikli olarak tavsiye edilen alanın yaklaşık sınırlarını gösteren poligon.
Abdulhamid Han Sondaj gemimizin 18.09.2022 tarihli konumu. Anlık konum, Marine trafik uydu verisinden alınmıştır.
Şekil 3: Daha önce İngiliz Şirketi Shell’in Mısır Münhasır Ekonomik sahasında bulduğu, İsrail’in Amerikalı şirketler desteğiyle bulduğu gaz sahaları ve Amerikalı Noble şirketi desteği ile 12 nolu ruhsat alanında bulunan Afrodit gaz yatağı ve Nihayet İtalyan Eni şirketinin 6 nolu sahada bulduğu ve Calipso adını verdiği gaz sahaları kırmızı renkle gösterilmektedir. Saha seçiminde Gaz sahalarının doğrultularına dikkat edilmelidir. (Murat Marap)
