‘Batı Azerbaycan Gerçekleri Uluslararası Düzeyde’ Türkiye Forumu İle Türkiye-Azerbaycan İlişkilerine Yeni Bir Adım
İstanbul‘da gerçekleştirilen “Batı Azerbaycan Gerçekleri Uluslararası Düzeyde” Türkiye Forumu büyük ilgi gördü. Azerbaycan‘ın Sivil Toplum Kuruluşlarına Devlet Desteği Ajansı’nın katkıları ve “Kızılbaş” Gençleri Eğitim Sosyal Birliği’nin organizasyonuyla gerçekleştirilen forum, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın (YTB) İstanbul ofisinde düzenlendi. Türkiye ve Azerbaycan’dan milletvekilleri, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, tarihçi-yazarlar, gazeteciler ve kamu temsilcileri forumda bir araya geldi.
Forum, Batı Azerbaycan’dan sürgün edilen soydaşların durumu, kendi ata yurtlarına dönüşleri ve bu gerçeklerin uluslararası düzeyde tanınması konularını ele aldı. Açılış konuşmasını yapan Yeni Çağ Medya Grubu Başkanı Agil Alesger, Azerbaycan‘ın 44 günlük Vatan Savaşı’nda elde ettiği zaferden sonra Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in “Büyük Geri Dönüş” siyaseti kapsamında işgalden kurtarılan toprakların canlandırılması ve yeniden inşa edilmesinin başarılı bir şekilde gerçekleştirildiğine dikkat çekti.
Alesger, işgalden kurtarılan topraklara geri dönüşün yanı sıra Batı Azerbaycan’a geri dönüşün sağlanması gereken önemli konulardan biri olduğunu vurgulayarak, “700 bini aşkın yurttaşımız XX. yüzyıl boyunca kendi ata yurtlarından, Sovyet Rusyası’nın talimatları doğrultusunda Ermenistan’dan zorla göç ettirilmiştir. Bu göç siyasetini zorbalık ve katliamlar izlemiş, göçe zorlanan yurttaşlarımızın çoğu geldikleri bölgelerde zor iklim şartlarına uyum sağlamayarak vefat etmiştir.
Tüm bunları göz önüne aldığımızda, bugün Batı Azerbaycan’dan sürgün edilmiş Azerbaycanlıların geri dönüşünü sağlamanın önemini anlıyoruz. Bu doğrultuda yürütülen siyaseti desteklemekle birlikte, hepimiz onun bir parçası haline gelmeyi de istiyoruz, ki bugünkü forumla da bunu amaçlıyoruz.” şeklinde konuştu.
Azerbaycan’ın Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi Genel Sekreteri Daşkın Recepli, Azerbaycan diasporasının yeni görevler edindiğini belirterek, “30 yıllık süre zarfında biz Azerbaycan gerçeklerini dünya toplumuna ulaştırmaya çalışırken bunu yalnızca Karabağ ile sınırlandırıyorduk. Fakat şimdi yeni Batı Azerbaycan sayfası açılıyor. Yüzyıllar boyunca Azerbaycan’ın önemli mekanlarından olan İrevan hanlığı, açık konuşursak eğer, bugün Ermeni işgali altındadır. Batı Azerbaycanlılar kendi vatanlarına dönmek istiyorlar.” dedi.
Azerbaycan’ın İstanbul Konsolosu Zaur Allahverdizade, bölgeye dair tarihi bilgileri paylaşarak, “Zengezur’un Ermenistan’a verilmesiyle Azerbaycan’ın Türkiye’yle ve tüm Türk dünyasıyla karasal bağlantısı maksatlı şekilde kesilmiş oldu ve böylece Sovyetler tarafından, Ermeniler tarafından Türk dünyasının coğrafi bakımdan parçalanmasına yönelik adım atıldı.” ifadelerini kullandı.
Allahverdizade, Karabağ zaferi sonrasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Batı Azerbaycanlıların haklarının sağlanmasını sıklıkla dile getirdiğini vurgulayarak, “Bugün Azerbaycan’da Batı Azerbaycan Topluluğu faaliyet göstermektedir.
Batı Azerbaycan’dan olan soydaşlarımızın haklarının iade edilmesi, sorumluların mahkeme önüne çıkarılması için çok boyutlu faaliyet yürütmektedir. Bugün Batı Azerbaycan’dan soydaşlarımız Batı Azerbaycan’a geri dönecekleri günü bekliyorlar.
Batı Azerbaycanlıların kendi ata yurtlarına geri dönme hakkının sağlanması herhangi bir devlete karşı toprak iddiasında bulunmak anlamına gelmiyor. Çünkü Batı Azerbaycanlıların kendi ata yurtlarına dönmesi onların doğal hakkıdır ve bu hak tüm uluslararası sözleşmelerle tespit edilmiştir.” diyerek görüşlerini belirtti.
Azerbaycan’ın Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi Genel Sekreteri Daşkın Recepli, Azerbaycan diasporasının önemli bir adım attığını belirterek, ”30 yıllık süre zarfında dünya toplumuna sadece Karabağ gerçeklerini aktardıklarını ancak artık yeni bir sayfanın açıldığını söyledi. Tarihi boyunca Azerbaycan’ın önemli mekanlarından biri olan İrevan hanlığının bugün Ermeni işgali altında olduğuna dikkat çeken Recepli, Batı Azerbaycanlıların kendi vatanlarına dönme arzusunu vurguladı. Diaspora olarak Batı Azerbaycan’a destek verdiklerini ifade eden Recepli, uluslararası platformda seslerini duyurmaya devam edeceklerini belirtti.”
TADEF Başkan Vekili Parviz Memmedzade, TİMBİR Başkan Yardımcısı ve İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Adil Koçalan, İSTAD Başkanı Sefer Karakoyunlu, AK Parti İstanbul Gençik Kolları Dış İlişkiler Başkanı Mustafa Kanyılmaz, Gençlerin Girişimine ve Gelişimine Destek Sosyal Birliği Başkanı Toğrul Allahverdili ve Karabağ gazisi Nahid Canbakışlı, forumda yaptıkları konuşmalarda insan hakları açısından zorlu bir süreç yaşayan Batı Azerbaycanlıların geri dönüşlerini sağlamanın önemini vurgulayarak, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini güçlendirme adına fikirlerini belirttiler.
Konuşmaların ardından yapılan akademik panelde, Araştırmacı Raşid Mustafazade‘nin moderatorlüğünde, akademisyenler Mehdi Genceli, Venera Mustafayeva ve araştırmacı yazar Dilgam Ahmet, konu üzerine tartışarak tarihi olayların neden-sonuç ilişkilerine değindi.
