EROL TAYHAN/SAMSUN-BHA
Türkiye’nin bir çok ilinden Samsun’a gelen yaklaşık 10 bin kişinin katılımıyla gerçekleşen etkinlikte Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 161’inci yıl dönümünde hayatını kaybedenler anıldı.
Düzce Adige Kültür Derneği Başkanı Ayşe Sezgin başkanlığında 200 kişiden oluşan Düzceli Çerkesler, Samsun’da fark yarattı.
21 Mayıs 1864’te Çarlık Rusyası döneminde soykırıma uğrayan ve ardından Türkiye dahil dünyanın bir çok bölgesine sürgün edilen Çerkesler, “21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü Anma Programı” için geldikleri Samsun’da yaşanan soykırım ve sürgünün mahiyetini düzenledikleri 2 km. uzunluğundaki sessiz yürüyüşle Samsun'dan dünya kamuoyunun dikkatine sundular.
Samsun Atakum sahil Çobanlı İskele Meydanı’nda Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) başkanlığında Samsun Çerkes Derneği (SÇD)’nin ev sahipliğinde 35 ilden gelen Çerkes Dernekleri Çobanlı İskele Meydanında başlanan program, sahil boyu devam eden sessiz yürüyüş ve anma programında; yaşanan zulüm, soykırım ve sürgünün mahiyeti dünya kamuoyunun dikkatine sunuldu.
2024’te Düzce'de başlanan program Samsun'da devam etti
İlk kez 2024 yılında Düzce Adige (Çerkes) Derneği tarafından başlanan programın devamı mahiyetini taşıyan ve her yıl farklı illerde yapılması planlanan 21 Mayıs 1864 Çerkes Soykırımı ve Sürgünü"nün 161. Yıldönümü bu yıl Samsun’da büyük bir organizasyon ve anma programına sahne oldu.
Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) ve Samsun Çerkes Derneği işbirliğiyle Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin desteğiyle gerçekleştirilen anma programına Türkiye’nin dört bir yanından gelen 35 Çerkes Derneği ve beraberindeki yaklaşık 10 bin kişinin katılımıyla Samsun Çobanlı İskelesi’nde gerçekleşti.
Programa AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan, İlkadım Belediye Başkanı İhsan Kurnaz, Ak Parti Samsun İl Başkanı Mehmet Köse, CHP Samsun İl Başkanı Mehmet Özdağ ve mecliste gurubu bulunan siyasi partilerin il başkanları başta olmak üzere 35 ilden gelen Çerkes Dernekleri başkanları ile Samsun’dan çok sayıda vatandaş katılım sağladı.
10 bin kişi sessizce yürüdü
Kortej yürüyüşüyle başlayan, denize 21 Mayıs 1864 yazılı çelenk bırakılmasıyla devam eden programda dua edildi. Sürgün anmalarına özgü olarak program boyunca alkış yapılmadı.Samsun Çerkes Derneği yönetim kurulu üyeleri sahne önünde mezar taşlarıyla nöbet tuttu, ağıtlar seslendirildi. Nart Çocuk Kulübü sürgün andını okudu. Program boyunca duygu dolu anlar yaşandı. Programın sonunda sahil boyunca meşaleli yürüyüş gerçekleştirildi. Katılımcılar denize karanfiller bıraktı, nart ateşi yakıldı.
Kafkas Dernekleri Federasyonu Başkanı Ünal Uluçay yaptığı konuşmada, 21 Mayıs’ın sadece bir yas günü değil; hafızayı eyleme dönüştürme sorumluluğu taşıyan bir gün olduğunu dile getirerek “Bu sürgün sadece bedenlerin değil, bir halkın onurunun kıyıya vurmasıdır. Tarihle yüzleşme ve soykırımın tanınması, kolektif hakların sağlanması ve anayurda dönüş hakkı gibi taleplerimiz var. Ayrıca gençler, kültürel mirası yük değil, değer olarak görmesi gerekmektedir. Gençler sadece gelecek değil; bugünün taşıyıcısı ve sözün sahibidir” dedi.
Samsun Çerkes Derneği (SÇD) Başkanı İlhan Ayrancı Çerkes toplumunun 1864’te yaşadığı acının hala çok taze olduğunu dile getirerek bu anma programının sadece geçmişi hatırlamak değil, Çerkes topluluklarının dayanışması açısından da bir fırsat olduğunu vurguladı.
Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Doğan: “Acınızı paylaşıyorum”
Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Halit Doğan Çerkes Soykırımı ve Sürgünü anma programı’nda yaptığı konuşmada eşinin de Çerkes olduğunu hatırlatarak, Çerkes halkının yaşadığı acıyı, travmayı derinden hissettiğini belirtti. Doğan,sözlerini “Çerkesler büyük mağduriyet yaşamışlardır. Acınızı paylaşıyorum. Çerkes toplumunun birliğinin daim olmasını diliyorum” diyerek tamamladı.
İlkadım Belediye Başkanı Kurnaz, Çerkeslerin cumhuriyetin kuruluşundaki katkılarına dikkat çekti
Kendisinin de bir Çerkes olduğunu belirten İlkadım Belediye Başkanı İhsan Kurnaz anma programında bu acının nesiller boyu taşındığını dile getirerek; Çerkes toplumunun Cumhuriyetin kuruluş sürecindeki katkılarına da dikkat çekti.
Çerkesler Samsun'da tek ses tek yürek oldu
21 Mayıs Çerkes Soykırımı ve büyük Çerkes Sürgününü Anma programı için Türkiye’nin 35 ili ve bir çok ilçesinden Samsun’a akın eden Çerkesler, 21 Mayıs 1864’te yaşanan Çerkes Soykırımı ve Çerkes Sürgünü’ün 161.Anma Programında “tek ses ve tek yürük”le dünya kamuoyunun dikkatine sundu.
Düzce Adige Kültür Derneği Samsun'da ses getirdi
Türkiye’nin 35 ilinde yer alan Çerkesleri temsilen Samsun’a akın eden Çerkes Dernekleri içinde 200 kişilik ekiple başı çeken Düzce Adige Kültür Derneği Başkanı Ayşe Sezgin başkanlığında Samsun’a akın eden Düzceli Çerkesler, sabahın ilk saatlerinde Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) Başkanı Ünal Uluçay ve Samsun Çerkes Derneği Başkanı İlhan Ayrancı ile birlikte Samsun Çerkes Derneği’nde karşılandı.
Samsun Büyükşehir Belediyesi'nin Atakum'daki Sanat Merkezi'nde Sanatçı Zeki Beştepe Beşto'nun "Etnografik Hissedişler" Resim, Heykel ve Tasarım Sergisi ile Prof. Dr. Önder Duman'ın "Sürgün günlerinde Çerkesler" konulu konferansının ardından Suriye Şam Çerkes Hayrat Derneği Başkanı Dr. Ghassan Shoura'nın sunumu ilgiyle izlendi.
